Τρίτη 23 Απριλίου 2019

Ποιός Χριστός Υπάρχει και ποιός ΔΕΝ υπάρχει…

Δεν υπάρχει ο Χριστός για το καλό, για την παράδοση, για τον χαβαλέ,

για αόρατες ευλογίες φαντασιακών αξιώσεων, χρυσό δοντάκι ή ψωμάκι και κρασάκι, για χρήμα και καλοπέραση. Ο Χριστός της φιλοσοφίας και του συναισθηματισμού. Δεν υπάρχει ο ηθικιστής Χριστός , ο Χριστός της συναλλαγής (θα σου κάνω , θα μου κάνεις), ο Χριστός της θρησκείας, ο Χριστός πιστεύω με τον τρόπο μου. Δεν υπάρχει ο Χριστός για να κερδίζουμε λεφτά, λαχεία και να έχουμε μια υγεία της κακίας, ούτε μια υγεία επ’ αόριστον διότι την υγεία κάποια στιγμή θα τη χάσουμε αφού ζούμε στον κόσμο της φθοράς. Δεν υπάρχει ο Χριστός που δεν βαριέσαι δεν βλέπει τίποτα και όλα χαλαρά. Δεν υπάρχει ο Χριστός που τον βάζουμε μαζί με τον διάβολο πολλές φορές. Τέτοιος Χριστός δεν υπάρχει και δεν θα τον βρείτε πουθενά. Όποιος πιστεύει σε τέτοιον Χριστό τον έχει φτιάξει μόνος του. Είναι προϊόν εγωιστικής φαντασίωσης. . .
Υπάρχει το Σώμα Του και το Αίμα Του στο Μυστήριο των Μυστηρίων, ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο ένσαρκος Λόγος, ο Θεάνθρωπος Κύριος, ο Εραστής του Σύμπαντος κόσμου,ο ήλιος της Δικαιοσύνης, ο Δίκαιος, η Παναγάπη, ο Πατέρας, ο Βασιλιάς, ο Δημιουργός, Αυτός που θα Κρίνει ζωντανούς και νεκρούς, ο Νυμφίος της Εκκλησίας. Ο Θεός της αποκάλυψης και όχι κάποιο ανθρώπινο κατασκεύασμα. Αυτός είναι ο Χριστός……άλλος Χριστός ΔΕΝ υπάρχει…


Και πως μετέχουμε σε σχέση μαζί Του ;

Μέσα από τα Μυστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίας, σε μια σχέση αυστηρά προσωπική. Γινόμαστε μέλη του σώματος Του με τη Βάπτιση και με τον πνευματικό-εξομολόγο μας αρχίζει ο αγώνας για την αρετή , τη θεραπεία από τα πάθη και τον αγώνα του αγιασμού και της σωτηρίας. Με ποιόν τρόπο γίνεται αυτό ; Με την άσκηση δηλαδή με την εκούσια Σταύρωσή μου.

Αυτός ο δρόμος μας παραδόθηκε από τον ίδιο τον Χριστό, αυτόν μας δίδαξαν και θεμελίωσαν οι Άγιοι. Η ζωή των Αγίων είναι το Ευαγγέλιο στην πράξη.

Ας μην φτιάχνουμε λοιπόν μέρες που είναι Χριστούς για να αναπαύουμε τα πάθη μας και τον εγωϊσμό με φθηνές δικαιολογίες. Ας προσπαθήσουμε να γίνουμε Ορθόδοξοι Χριστιανοί.

Θέλουμε τον Χριστό στην ζωή μας ή όχι, και πώς τον θέλουμε; Θέλουμε να σώσουμε την ψυχή μας ή όχι ; Θέλουμε τη Βασιλεία των Ουρανών ή όχι ; Ξεκάθαρες απαντήσεις οι οποίες δεν θα μείνουν στα χαρτιά αλλά θα τις κάνουμε ζωή. Ήρθε η ώρα να τελειώσουμε τα ψέματα. Κάνουμε καθημερινά τον χιτώνα Του κομμάτια ζώντας μια ζωή με μέθη πλάνης.

Την καρδιά της Πόρνης γυναίκας να αποκτήσουμε και ήδη θα είμαστε στον Παράδεισο από την παρούσα ζωή. Καλή συνέχεια Μεγάλης εβδομάδος αδερφοί μου…

Μεγαλοβδομαδιάτικα Ευτράπελα

Όταν ο Ιερέας λέει κάτι και οι ενορίτες κάνουν το αντίθετο τι μπορεί να συμβαίνει άραγε;
Για παράδειγμα λέμε οι ιερείς ότι χρειάζεται ευλογία πνευματικού και εξομολόγηση για τη Θεία Κοινωνία. Βλέπεις όμως ανεξομολόγητους που τους γνωρίζουμε να έρχονται στο Άγιο Ποτήριο. Για σκεφτείτε ο Ιερέας να σκέπαζε το Άγιο Ποτήριο τι θα γινόταν ; Ουρλιαχτά , φωνές και καταγγελίες …. << Ο Παπάς δεν με άφησε να Κοινωνήσω… >> Όχι δεν μιλάμε για σεβασμό, ευλάβεια ή εκκλησιαστικό φρόνημα αλλά για δαιμονική συμπεριφορά. Που είναι το πνεύμα της ταπεινώνσεως και της υπακοής;
«Παπά θα κάνω ότι γουστάρω κι εσύ λέγε ό,τι θέλεις» . . . .
Πολύ απλά και ξάστερα μας έχουν γραμμένους. Πάει η εποχή που ο κόσμος σεβόταν τον Ιερέα και τον Θείο Λόγο. Αν έχουν μείνει κάποιοι είναι ελάχιστοι. Μπαίνουμε στον Ναό όπως θέλουμε, κάνουμε ό,τι θέλουμε και ο Ιερέας γίνεται μια τελετουργική μαριονέτα. Τα κηρύγματα τα κάνουμε για 5 -6 ψυχούλες. Οι περισσότεροι ψιθυρίζουν «Άντε τελείωνε μας τα έπρηξες, έχουμε και δουλειές»
Μια σημαντική λεπτομέρεια : Στο Άγιον Όρος σε πολλές Ιερές Μονές την ώρα της Θείας Κοινωνίας έρχεται διακριτικά ένας μοναχός και ρωτάει τους ανθρώπους αν έχουν εξομολογηθεί και αν έχουν ευλογία από τον πνευματικό να μεταλάβουν. Αν κάποιος δεν έχει ευλογία τον παίρνουν διακριτικά από τη σειρά και πάει για εξομολόγηση. Από εκεί και πέρα θα κρίνει ο εξομολόγος αν και πότε θα μεταλάβει ο άνθρωπος.
Ο συγκλονιστικός λόγος του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου προς τους ΙΕΡΕΙΣ : «Το θεωρώ αναγκαίο να μιλήσω προς εσάς (τους ιερείς). Δεν είναι μικρή σας η τιμωρία αν επιτρέψετε σε κάποιον να κοινωνήσει, ενώ γνωρίζετε ότι έχει κάνει κάποιο αμάρτημα. Το Αίμα Αυτού θα ζητηθεί από τα δικά σας χέρια ! Προτιμώ να πεθάνω , παρά να μεταδώσω το Αίμα του Δεσπότη αναξίως! Προτιμώ να ματώσω, παρά να μεταδώσω το φρικτόν Αίμα του Χριστού σε αναξίους!». Εις το κατά Ματθαίον ΠΒ’ P.G 58: 744-5»
Καταλαβαίνουμε πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα;
ΑΟΡΙΣΤΗ και ΧΑΟΤΙΚΗ επαφή με τον «ΑΓΝΩΣΤΟ ΘΕΟ» που έχω φτιάξει μέσα μου. Να φτάσω 90 ετών με παιδιά πυρηνικούς φυσικούς, τριώροφα και φράγκα στην τράπεζα. Για άλλη ζωή , μετάνοια και Βασιλεία των ουρανών αυτά είναι των παπάδων και αν πάθω και καμιά αρρώστια θα βλαστημήσω και τον Θεό….
.........Κόσμος πολύς αυτές τις μέρες. Οι ιερείς δεν βλέπουν γνώριμα πρόσωπα. Διαπιστώνουν ότι ενώ όλοι αυτοί είναι ενορίτες τους δεν τους γνωρίζουν. Δεν τους γνωρίζουν όχι γιατί δεν θέλουν οι ίδιοι αλλά γιατί δεν θέλουν εκείνοι. Δεν θέλουν αυτοί οι άγνωστοι ενορίτες να γίνουν οικείοι των ποιμένων τους, δεν θέλουν να έχουν σχέση με παπάδες, με αυτά τα παράξενα μαυροφορεμένα πλάσματα.
Ο περισσότερος κόσμος θα έρθει στις Εκκλησίες απλά για μια επαφή με το «άγνωστο Θείο» ή για να μην πει και το χωριό τίποτα αν δεν πάω έστω για λίγο στην Εκκλησία αυτές τις μέρες.
Θα βγεί ο Εσταυρωμένος και οι περισσότερες θα πουν με δάκρυα αλά Μάρθα Βούρτση “Αχ Σταυρώθηκε ο Χριστούλης για εμάς”. Αλλά για δάκρυα μετανοίας στο πετραχήλι ούτε λόγος. Για να μην πούμε ότι κάποιες μπορεί να είναι και κακές πεθερές και να πρήζουν τα παιδιά και τα εγγόνια. Αλλά το δάκρυ κορόμηλο και το λουλουδάκι του Επιταφίου για να μην χαθεί η παράδοση. .
Πολλές φορές δεν ακούμε τον ψάλτη στην ακολουθία του Επιταφίου. Μέσα στον Ναό γίνεται χαβαλές «Γεια σου Τάκη ήρθες κι εσύ για Πάσχα; Ωραία, πότε θα ψήσουμε και θα πιούμε ; ; ».
Πολλοί θα κουβαλήσουν τον Επιτάφιο και τον Σταυρό μάλιστα με ύφος χιλίων καρδιναλίων και με μαγκιά «Παπά εγώ κουβαλάω τον Σταυρό κάθε χρόνο για ευλογία».. Και βλαστημάει την Παναγία και τον Χριστό με την κάθε του ανάσα…. Κατά τα άλλα ευλογίες…..
Πολλοί δεν ξέρουν καν γιατί Κοινωνούν. Τι είναι η Θεία Κοινωνία; Τι προετοιμασία χρειάζεται; Όσους και να ρωτήσεις τόσες διαφορετικές απαντήσεις θα λάβεις. Οι περισσότεροι Κοινωνούν για να μην αρρωστήσουν! Και να υπάρχει ευλογία στην οικογένεια ! Λες και η οικογένεια που πονάει ή δοκιμάζεται ο Χριστός δεν είναι εκεί. Θεέ και Κύριε!
«Παπά! Πότε Βγάζεις Θεία Κοινωνία για να έρθω , θα είμαι στο καφενείο και θέλω να υπολογίσω την ώρα»….Θεία Κοινωνία SUPER MARKET…. Άνοιξαν οι προσφορές και σας περιμένουμε…
Ζούμε στην εποχή της πλάνης. Όλα διαστρέφονται, οι λόγοι των Ιερέων διαστρεβλώνονται, και η λατρεία της Εκκλησίας έγινε «μαγική τελετή».
ΣΤΩΜΕΝ ΚΑΛΩΣ!...Θα διαφυλάξουμε την Ορθόδοξη πίστη και παράδοση μέχρι τέλους. Όσες επιθέσεις , κατηγορίες και να δεχτούμε εμείς οι Ιερείς θα μείνουμε πιστοί στην Μητέρα Εκκλησία….Καλή μετάνοια και καλά μυαλά όπως μας έλεγαν και οι γιαγιάδες όταν ήμασταν μικροί.

Δευτέρα 22 Απριλίου 2019

Βλέπουμε τον Χριστό όπως μας βολεύει...

Και τελικά αυτή η ψεύτικη όραση μας οδηγεί σε πνευματική τύλφωση.
Βλέπουμε αυτό που συμφέρει τον εγωισμό μας και όχι την πραγματική αλήθεια. Συνήθως η αλήθεια ενοχλεί , πονάει, ειναι εκτυφλωτική και σε προκαλεί. Σε προκαλεί και σε προσκαλεί να αλλάξεις.
Τα βάγια γίνανε καρφιά, τα χειροκροτήματα γίνανε ραπίσματα, τα Ωσαννά γίνανε Σταυρωθήτω!. Πόσες φορές το “Δόξα τω Θεώ” έγινε “Γιατί σ’ εμένα Θεέ μου” μέσα σε δευτερόλεπτα. Πόσες φορές το “Ότι θέλει ο Θεός” θέλουμε να γίνει σύμφωνα με αυτό που θεωρούμε μέσα μας σωστό; Πόσες φορές όταν μιλάμε για θέλημα του Θεού στην ουσία θέλουμε ο Θεός να ευλογήσει το δικό μας θέλημα ;
Έχουμε λανθασμένη θέαση των πραγμάτων. Τότε οι άνθρωποι ήθελαν κάποιον επίγειο ελευθερωτή, έναν κοσμικό Βασιλιά, αλλά μόλις είδαν ότι μιλάει για ελευθερία από τα πάθη και για Βασιλεία των Ουρανών τον ανέβασαν στον Σταυρό διότι δεν πληροί τα κοσμικά κριτήρια.
Είμαστε τελικά ΙΔΙΟΙ. Οι περισσότεροι πάμε στην Εκκλησία για να μας δώσει ο Θεός υγεία, επιτυχία στις πανελλήνιες των παιδιών, καλές δουλειές, χρήματα , κοσμική ευημερία, επιτυχίες σε κάθε κοσμικό σκαλοπάτι. Σε όλα αυτά φωνάζουμε “Ωσαννα!” Χειροκροτάμε τον Χριστό. Κάνουμε δωρεές, πάμε στην Εκκλησία, κάνουμε ιδιωτικές Λειτουργίες και αρτοκλασίες αλλά μόλις ο Θεός μας δείξει τον δρόμο για τη Βασιλεία των ουρανών που περνάει κάποιες φορές και από το καμίνι του πόνου αρχίζουμε τα “Σταυρωθήτω”. Θέλουμε έναν Θεό στα μέτρα μας. Δεν μας κάνει ο Χριστός. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια. Ελάχιστοι είδαν τον Χριστό για αυτό που είναι και φορούν φωτοστέφανο. Οι υπόλοιποι απλά ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ να δούμε τον Χριστό για αυτό που είναι και όταν μας αποκαλύπτεται στη ζωή μας κάποιες φορές μέσα από σκληρούς τρόπους τον διώχνουμε.
Όχι αγαπητοί μου, δεν είναι ο Θεός κάποια κοσμική αόρατη δύναμη που την καλούμε όποτε γουστάρουμε για να ικανοποιεί τα κοσμικά μας σχέδια που έχουν ημερομηνία λήξης. Τέτοιος Θεός δεν υπάρχει και στην τελική, μας είναι άχρηστος, δεν τον έχουμε ανάγκη. Αν ο θάνατος είναι το τέρμα και ο Θεός ένας υπερφυσικός μου υπηρέτης, τότε δεν τον χρειάζομαι. Δεν τον θέλω. Δεν με αγγίζει. Δεν μου κάνει. Δεν μου λέει τίποτα.
Ένας Θεός όμως που είναι πρόσωπο, εραστής και νυμφίος και έχω μαζί Του προσωπική σχέση τότε τα πράγματα αλλάζουν. Θέλει κότσια η προσωπική σχέση. Έχει ευθύνη , συγγνώμη, πάλη, μάχες, πτώσεις, χαμόγελα, άσκηση, πόνο. Ποιός τα θέλει όλα αυτά; Βολεύει ένα Θεός άγαλμα που του κάνω αρτοκλασίες και φανουρόπιτες για να εξαγοράζω την εύνοιά του.
Ο μοναδικός που “είδε” τον Χριστό για αυτό που πραγματικά είναι ήταν ο ληστής. Και αυτή η αναγνώριση τον έκανε πρώτο πολίτη του Παραδείσου.
Ο Χριστός είναι Θεάνθρωπος και μας άνοιξε τις Πύλες της Βασιλείας των Ουρανών. Θα φωνάζουμε “Ωσαννά” μέχρι να σβήσει ο ήλιος, και το “Σταυρωθήτω” θα το πώ στον εαυτό μου. Τότε θα αρχίζει η παλέτα της ζωής μου να παίρνει τα χρώματα του Παραδείσου.

Γιατί αυτή η αρρωστημένη θρησκειοποίηση;

Αρχίζουμε και ξεπερνάμε και τους ειδωλολάτρες έχουμε φύγει μπροστά κατά πολύ.

Το Ορθόδοξο βίωμα έχει δώσει την θέση του στην "μαγική" λατρεία. Μια επιφανειακή επαφή με το Θεό και για κοινωνιολογικούς λόγους και ζήσαμε όλοι καλά και εμείς καλύτερα. Βγάλε από την Ορθόδοξη πίστη την "προσωπική σχέση" με το Πρόσωπο του Χριστού και μόλις έφτιαξες μια πολύ ωραίαειδωλολατρική θρησκεία. Συναλλαγή, τυπικότητα ... και εντάξει πήραμε την ευλογία στο τσεπάκι μας.

Πολύ απλά, θέλουμε να σωθούμε χωρίς κόπο, μαγικά. Φυσικά αυτό δεν γίνεται τέτοια σωτηρία δεν υπάρχει. Θέλουμε να κοινωνήσουμε ανεξομολόγητοι και να πάρουμε την ίδια ευλογία με αυτόν που 40 μέρες νήστευε και προσπαθούσε να εφαρμόσει τις ευαγγελικές αλήθειες στη ζωή του. Είναι τρομερό όταν μιλάμε οι Ιερείς για αυτό το Μυστήριο βλέπουμε τον κόσμο να τρελαίνεται. Οταν πεις την λέξη Εξομολόγηση ο άλλος αντιδράει λές και βάζει το χέρι του στην πρίζα. Ουρλιάζει ο δαίμονας διότι ξέρει όταν μέσα από αυτό το Μυστήριο θα ξεσπιτωθεί από την καρδιά του ανθρώπου.
"Σιγά πάτερ μου κορόϊδο ειμαι να νηστέψω , θα κρατηθώ λίγο την Μεγάλη εβδομάδα και θα κοινωνήσω λέγοντας δυο κουβεντούλες σε μια εικόνα και καθάρισα. Δεν θέλει πολλά ο Θεός"

Τέτοιο είναι το Ορθόδοξο φρόνημα στις μέρες μας.... Κουμπώνεις τον Χριστό στα μέτρα σου, φτιάχνεις και μια προσωπική κοσμοθεωρία πλάνης και κοιμάσαι ήρεμα το βράδυ. Και σε κουβέντας σε τραπέζια με το σόι το παίζεις και Θεολόγος της κακιάς ώρας.

Νομίζουμε ότι επειδή φάγαμε λίγο φρουτάκι το βράδυ και αύριο θα κοινωνήσουμε νηστικοί θα πάμε στο Παράδεισο ή οτι θα αρχίζουμε να βλέπουμε αγγέλους ή οτι δεν θα αρρωστήσουμε......Αν είναι έτσι τσάμπα τα συναξάρια..Ερχεται.Τσάμπα οι μετάνοιες των Αγίων , οι ομολογίες, τα μαρτύρια...

Μεγάλη Τετάρτη στο Ευχέλαιο έρχεται κόσμος που δεν πατάει ποτέ στην εκκλησία όλο τον χρόνο απλά για να πάρει λίγο λαδάκι για ευλογία , μην αρρωστήσουμε να μας έχει καλά ο Θεούλης. Φυσικά θα πάρουμε και λαδάκι delivery στον άντρα μας που είναι στο καφενείο και πίνει τσίπουρα γιατί δεν μπορούσε (δηλαδή δεν ήθελε) να έρθει στην εκκλησία. Το ίδιο γίνεται με το αντίδωρο. (Δεν μιλάμε για αρρώστους που δεν μπορούν να έρθουν). Πήραμε ευλογία άρα καθαρίσαμε ...

Αν η σωτηρία ήταν εφαρμογή στο κινητό θα ξενυχτούσαμε να κερδίσουμε τις πίστες για να μπούμε στον παράδεισο. Λίγο προσευχούλα και νηστεία μας φαίνονται βουνό. Θέλουμε να μας αγαπάνε, ενώ εμείς δεν θέλουμε να παλέψουμε για την αγάπη. Γι΄αυτό μειώνονται οι γάμοι. Θέλουμε την ηρεμία μας, την ησυχία μας χωρίς κόπο, χωρίς άσκηση. Θεωρούμε οτι γιορτάζουμε επειδή θα χορτάσει η κοιλιά μας. Για την ψυχή και την καρδιά μας ούτε λόγος.

Τέτοια σωτηρία δεν υπάρχει και πρέπει να το καταλάβουμε. Η Ορθόδοξη πίστη είναι μια μάχη με τον εαυτό μου , ένας πόλεμος με τους δαίμονες και μια αδυναμία που παλεύω να γίνει δύναμη για να αγαπήσω αυτόν που με έφτιαξε ώστε να θεραπευτώ. Άλλη λύση δεν υπάρχει.

Εκατό λίτρα αγιασμό να πιούμε, διακόσια λίτρα με λάδι ευχελαίου να χριστούμε, όσους επιτάφιους να στολίσουμε και να πάμε στην Θεία Κοινωνία το Πάσχα, αν δεν έχουμε πόθο Χριστού και μετάνοια με σκοπό την σωτηρία μάταια κοπιάζουμε.

Κάθε μέρα την Μεγάλη Εβδομάδα "Στο ίδιο έργο θεατές"...ευτυχώς που υπάρχουν και ψυχές σαν τον μετανοημένο ληστή και ευωδιάζουν οι μέρες λίγο παράδεισο...
Απλά....αυτές τις μέρες τις βιώνουν όσοι έχουν μετανοημένη καρδιά....για τους υπόλοιπους θα ειναι απλά κάποιες μέρες με αριθμούς και τίποτε άλλο...
Έρχεται ο Νυμφίος........Έχουμε ένδυμα γάμου;..Καλή μετάνοια...

Παρασκευή 19 Απριλίου 2019

Άντε και πίστεψα – Τώρα τι κάνουμε;


Βλέπω πως το blog σου είναι μια συνεχής πρόσκληση εφ’ όλης της ύλης, για να εκτιμήσω την Ορθοδοξία. Για να εκτιμήσουμε την «ορθόδοξη πνευματική κληρονομιά», όπως την αποκαλείς, όλοι οι άνθρωποι που μέχρι τώρα δεν έχουμε καμία σχέση με τη θρησκεία.
Κάνεις μια επίθεση ενδιαφέροντος σε όλα τα μέτωπα: σεροκάδες, κομπιουτεράδες, άθεους, ποδοσφαιρόφιλους,οικολόγους, κουλτουριάρηδες, πολιτικοποιημένους,επιστήμονες, μετανάστες (μαύρους, κίτρινους), αναρχικούς,emo, φρικιά κ.λ.π. κ.λ.π.! Για όλους κάτι έχει να πει η Ορθοδοξία, παντού κρύβονται άγιοι, παντού φτάνει η αγάπη του Χριστού, του Θεού σου, δηλ., όπως πάλι γράφεις, «του Θεού μας».
Εντάξει λοιπόν! Μ’ έπεισες! Δηλαδή, δε μ’ έπεισες να γίνω ορθόδοξος, αλλά μ’ έπεισες να παραστήσω πως πείθομαι, για να δω ποιο θα ’ναι το επόμενο βήμα. Με πιάνεις;
Βαφτισμένος ορθόδοξος μπορεί να ’μαι από μωρό παιδί (ή μπορεί και να μην είμαι, γιατί μπορεί να ’μαι αλλοδαπός), αλλά αυτό δε σημαίνει πως αποδέχομαι μέσα στην καρδιά μου ό,τι διδάσκει η ορθόδοξη πίστη, ούτε όσα κάνει η Ορθόδοξη Εκκλησία (εννοώ τελετές, νηστείες, προσευχές κ.τ.λ. – δεν εννοώ σε ηθικό επίπεδο, γιατί καταλαβαίνω πως παντού υπάρχουν και άγιοι και καθάρματα· ακόμα και ανάμεσα στους μαθητές του Χριστού υπήρχε και ο Ιούδας). Δεν αποδέχομαι το «πίστευε και μη ερεύνα», κατάλαβες; Αλλά παραδέχομαι, μετά από τόσα posts, και τόσα links που μου ’χεις δώσει σε άλλα ορθόδοξα blogs, πως η Ορθοδοξία έχει κάτι ενδιαφέρον. Σε ρωτώ λοιπόν, τι θα δω αν τελικά ασχοληθώ μ’ αυτήν;

Σε ρωτώ επίσης: άντε και πίστεψα· τώρα τι κάνουμε;
Πώς θα συμβουλεύσεις ένα νέο, μοντέρνο και ορθολογιστή άνθρωπο, που στάθηκε στο κατώφλι και ρωτάει –σκεφτικός– ποιο θα είναι το πρώτο βήμα;




Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΑΣ

Τα παραπάνω είναι μια φανταστική επιστολή, που έγραψα… στον εαυτό μου, σκεπτόμενος πως ίσως υπάρχουν κάποιοι που θα ’θελαν ν’ απευθύνουν στοblog μας τέτοια ερωτήματα…
Ένας λόγος είναι η μειωμένη πλέον επαφή μου με τα σχόλια και το mail μου, που μειώνει και τη δυνατότητα να συζητήσω απευθείας με κάποιον. Έτσι, την πιθανότητα τέτοιας συζήτησης την κάνω post. Δόξα τω Θεώ.
Ξεκαθαρίζω πως δεν είμαι πνευματικός οδηγός κανενός – αλλά είναι φυσικό να ρωτάς τον πρώτο που βρίσκεις μπροστά σου, ιδίως αν έχεις πάρει αφορμή απ’ αυτόν ή καταλαβαίνεις πως είναι διατεθειμένος ν’ αρχίσει μια τέτοια συζήτηση. Στα πνευματικά ζητήματα η δίψα είναι τεράστια και επείγουσα· συχνά ο ενδιαφερόμενος ρωτάει όποιον νομίζει πως μπορεί να του πει μια λέξη.
Κατ’ αρχάς λοιπόν, φανταστικέ μου φίλε, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε (ή να ξεκαθαρίσεις με τον εαυτό σου) τι ακριβώς «πίστεψες» ή τι είσαι διατεθειμένος να «κάνεις πως πιστεύεις» για να δεις ποιο είναι το επόμενο βήμα…
Πιστεύεις πως είσαι προσκαλεσμένος, εσύ προσωπικά, απ’ το Χριστό σ’ ένα δρόμο, που καταλήγει στο ναενωθείς με το Θεό μέσω του Χριστού; Και πως αυτή την πρόσκληση την έχουν όλοι οι άνθρωποι, ακόμα και οι πιο αμαρτωλοί, γιατί όλοι έχουν τη δυνατότητα μετάνοιας, για όλους ο Χριστός έγινε άνθρωπος και κανέναν δεν πετάει στα σκουπίδια, ακόμα κι εκείνους που η δική μας ανθρώπινη ηθική και δικαιοσύνη θα καταδίκαζε σε αιώνια κόλαση;
(Η αιώνια κόλαση του ανθρώπου, όπως την αντιλαμβάνονται οι άγιοι διδάσκαλοι του χριστιανισμού, το έχουμε γράψει πολλές φορές, δεν είναι τόπος βασανισμού των αμαρτωλών κατασκευασμένος απ’ το Θεό, αλλά η ακαταλληλότητα του αμετανόητου και εγωιστή ανθρώπου να δεχτεί τη θεία χάρη και να βλέπει αιώνια το θείο Φως, το Φως της θείας αγάπης, το οποίο θα βιώνει ως αιώνιο πυρ).
Πιστεύεις πως για να γίνει αυτή η ένωση με το Θεό διά του Χριστού πρέπει ν’ ανοίξεις την πνευματική σου καρδιά προς το Θεό και το συνάνθρωπο, ν’ αγαπήσεις και να συγχωρέσεις ακόμη και τον πιο αμαρτωλό, ακόμη και το δικό σου χειρότερο εχθρό, για να μπορεί η θεία χάρη (η αγαθή ενέργεια του Θεού) να εγκατασταθεί μέσα σου και να σε πλησιάσει στο Χριστό, και μέσω του Χριστού στον Τριαδικό Θεό (μέλος του οποίου –αλλά και άνθρωπος– είναι κι ο Χριστός);
Πιστεύεις πως για να γίνει αυτό το άνοιγμα πρέπει να καθαρίσεις πρώτα την καρδιά σου από τα πάθη, δηλ. τις πνευματικές και ηθικές (αλλά και σωματικές) εξαρτήσεις, που μονοπωλούν το ενδιαφέρον και την αγάπη σου και δε σ’ αφήνουν ν’ αγαπήσεις ολοκληρωτικά το Θεό και τον πλησίον; Δηλαδή από τον εγωισμό, την αγάπη για τις απολαύσεις (κάθε είδους), για το χρήμα, για τη δόξα και την εξουσία, την αγάπη για την ικανοποίηση της προσωπικής σου νίκης πάνω στον άλλο και την τάση να υπερασπίζεσαι παντού, πάντα και «με όλα τα μέσα», το δικό σου συμφέρον ή το συμφέρον της οικογένειάς σου – που είναι κι αυτό, ψυχολογικά, μια άλλη μορφή του δικού σου συμφέροντος;
Ναι, χωρίς μάχη με όλα τα παραπάνω δε γίνεται ν’ αγαπήσω το Θεό και τον πλησίον, γιατί αγαπάω περισσότερο όλα αυτά, οπότε αλίμονο στο Θεό και σε οποιονδήποτε άνθρωπο μου πάει κόντρα και θίξει κάτι απ’ όλα αυτά! Θα τον μισήσω, θα τον περιφρονήσω, θα τον μασήσω σαν τσίχλα… Δε γίνεται να είμαι και με το Θεό και με όλα αυτά;
Όχι, δε γίνεται.
Με πιάνεις τώρα;
(Υπόψιν, ότι πάθη δεν είναι τα λεφτά, η απόλαυση, η ικανοποίηση της όποιας ανάγκης ή επιθυμίας κ.τ.λ., αλλά η υπερβολική αγάπη γι’ αυτά. Πάθος γίνεται οτιδήποτε κολλάει πάνω μου τόσο, που μου κόβει χώρο στην καρδιά μου απ’ αυτόν που θα μπορούσα να διαθέσω για το Θεό και τον πλησίον – ακόμα και η επιστήμη και η τέχνη και ο αθλητισμός, αν ασχολούμαι συνέχεια μ’ αυτά και δεν έχω μάτια για το Θεό και τον πλησίον, γίνονται πάθη· ακόμα και η θρησκεία μπορεί να γίνει πάθος, αν με κάνει εγωιστή και φανατικό, δηλαδή εχθρό των συνανθρώπων μου).
Πάμε παρακάτω… Πιστεύεις, λοιπόν, φανταστικέ μου φίλε, πως για να πολεμήσεις με όλα αυτά τα πάθη χρειάζεται να εξασκήσεις την ψυχή σου σε αρετές όπως η ταπεινότητα, η εγκράτεια, η συγχωρητικότητα, η φιλανθρωπία; Πως για να μπορέσεις στα σοβαρά να καλλιεργήσεις τέτοιες αρετές (με στόχο να πλησιάσεις το Χριστό, κατά τα λόγια του Χριστού) χρειάζεσαι και πάλι τη βοήθεια της θείας χάριτος, αλλιώς κινδυνεύεις να τις καλλιεργείς όπως κάτι ανατολίτες γκουρού, με στόχο να νιώσεις ικανοποίηση πως έφτασες σε υψηλό επίπεδο ηθικής, αυτοπραγμάτωσης, σοφίας ή αυτοκυριαρχίας – δηλ. πάλι με εγωισμό στο φουλ;
Επίσης, πιστεύεις πως αυτή η βοήθεια της θείας χάριτος προσφέρεται στους ανθρώπους (δωρεάν – γιατί δεν πληρώνεται με λεφτά, ούτε είμαστε τόσο καθαροί ώστε να την αξίζουμε) μέσα από τα μυστήρια και τις πρακτικές της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που δεν είναι επινοήσεις απλών ανθρώπων, αλλά δοκιμασμένες διδασκαλίες αγίων, εμπνευσμένων από το Άγιο Πνεύμα και ενωμένων με το Χριστό, που τέτοιους μπορεί να βρεις και σήμερα ακόμη, κοντά σου ή λίγο πιο μακριά;
Και τέλος, πιστεύεις πως είναι απαραίτητο, για να φτάσεις εκεί, να είσαι μέλος του σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας (εκεί που είναι μέλη και οι άγιοι και οι άγγελοι, αλλά και ο ίδιος ο Χριστός – και αυτό είναι που της δίνει αξία, όχι εμείς οι πολλοί αμαρτωλοί με τα αγύριστα κεφάλια!), γιατί αλλιώς δεν έχεις ανοιχτεί σε κανέναν, αλλά βαδίζεις μόνος, εγωιστικά, νομίζοντας πως κανείς δεν είναι σαν και σένα και πως είσαι ανώτερος από μας τους πολλούς αμαρτωλούς με τα αγύριστα κεφάλια, σαν εκείνο τον υποκριτή, που έλεγε ο Χριστός πως προσευχόταν δυνατά στη μέση του ναού κι έλεγε: «Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου, που μ’ έκανες τόσο καλό και δεν είμαι κάθαρμα σαν τους άλλους ανθρώπους»;
(Για το ότι αυτή η Εκκλησία δεν είναι μια οποιαδήποτε μορφή του χριστιανισμού, αλλά η Ορθόδοξη Εκκλησία, που είναι η συνέχεια του πρώτου χριστιανισμού χωρίς διακοπή σε όλες τις εποχές, δες πώς το ανακάλυψαν άνθρωποι που άλλαξαν τη ζωή τους μετά απ’ αυτή την ανακάλυψη: εδώ, εδώ & εδώ).

Όπως βλέπεις, δε σε ρωτάω αν πιστεύεις σε δόγματα, αλλά αν είσαι διατεθειμένος να ακολουθήσεις ένα Δρόμο, που βγάζει «κάπου»… Η πίστη σε δόγματα (δηλαδή η αποδοχή των δογμάτων), η γνώση τους και η κατανόηση της χρησιμότητάς τους για την προσέγγιση του Θεού, έρχονται, κατά τη γνώμη μου, μετά απ’ το πρώτο βήμα που αναζητάς.
***
Και τώρα θα σε ρωτήσω τι θέλεις πλησιάζοντας την Ορθοδοξία.
Θέλεις τη θεία χάρη; Θέλεις το Χριστό; Να Τον γνωρίσεις, να Τον καταλάβεις –όσο είναι δυνατόν– και τελικά να Του ανοιχτείς και να ενωθείς με Αυτόν;
Το θέλεις, επειδή ένιωσες μέσα σου τη Δίψα; Τη Δίψα για Εκείνον, που είπε σε μια γυναίκα με πολλούς άντρες«το νερό που θα σου δώσω εγώ, όποιος το πιει, δε θα ξαναδιψάσει»; Για εκείνον που είπε σε όλη την ανθρωπότητα «εγώ είμαι το Ζωντανό Νερό»; Εσύ, αδελφέ μου, αδελφή μου, διψάς;

Ή μήπως ποθείς να πλουτίσεις τις γνώσεις σου, να καλλιεργήσεις τη διάνοιά σου ή να αυξήσεις τις πνευματικές σου δυνάμεις, μαθαίνοντας πράγματα για τη θρησκεία –για πνευματικά ζητήματα– ή βιώνοντας «εμπειρίες»;
Πρόσεξέ το αυτό, γιατί μπορεί από πίσω να υπάρχει πολύς εγωισμός· κι ο εγωισμός ξέρεις πού οδηγεί, έτσι; Κατευθείαν στην αγκαλιά του εχθρού (είτε στη σκληρότητα είτε σε δαιμονικές «εμπειρίες»), από την οποία αγκαλιά –ή μάλλον τα νύχια– καταλαβαίνεις (αν δεν είσαι τυφλός) πως είναι αδύνατο να ξεφύγεις.
Επειδή όμως σίγουρα έχεις μεγαλώσει με μια υπερβολική αγάπη για τη διανοητική γνώση, όπως την εννοεί ο νεότερος πολιτισμός (ως μια κυριαρχία πάνω στον κόσμο και ως το πιο επιθυμητό πράγμα στη ζωή), σε καταλαβαίνω και δέχομαι πως κι αυτή η λαχτάρα δεν είναι ντε και καλά αρνητική. Αν θες λοιπόν γνώση, πλησιάζοντας την Ορθοδοξία, καλώς να ορίσεις, αδελφέ-αδελφή μου.
Αν λοιπόν ένιωσες τη Δίψα για Εκείνον, θα σου πω: άρχισε να εφαρμόζεις στη ζωή σου τις πρακτικές που για αιώνες εφαρμόζουν οι ορθόδοξοι χριστιανοί (οι ρίζες τους φτάνουν κατευθείαν στην πρωτοχριστιανική Εκκλησία, στην εποχή των αποστόλων) και που, αν εφαρμοστούν με ειλικρινή καρδιά, φέρνουν τον άνθρωπο στο Χριστό – τον βοηθούν δηλαδή να πάρει τη βοήθεια της θείας χάριτος για να ελευθερωθεί από τα πάθη, ν’ αντέξει στον πόλεμο του κακού εναντίον του, να εγκαταστήσει μέσα του την ταπεινή και ανιδιοτελή αγάπη και να βαδίσει έτσι το δρόμο της ένωσης με το Θεό και τον πλησίον.
Μακρύς δρόμος; Αυτός είναι πάντως, άλλος δεν υπάρχει. Αλλά να ξέρεις πως καμιά φορά ο Χριστός κάνει αυτό το δρόμο κοντό, πολύ σύντομο· άλλες φορές τον αφήνει μακρύ· το γιατί, το ξέρει Αυτός και το μαθαίνουμε κι εμείς κάποια στιγμή. Πάντως, μπες στην αφετηρία.
Ποιες είναι αυτές οι πρακτικές;

Άρχισε να πηγαίνεις στην εκκλησία, όταν έχει λειτουργία ή κάποια άλλη τελετή (π.χ. εσπερινό –ιδίως μεγάλων εορτών– ή παράκληση, Χαιρετισμούς κ.τ.λ.), και μάλιστα όσο μπορείς να πηγαίνεις νωρίς, όχι «κάποια στιγμή, για ν’ ανάψουμε ένα κεράκι».

Βρες τον παπά και κάνε την πρώτη σου, ίσως,εξομολόγηση. Αν δεν ξέρεις, πες του «δεν ξέρω τι να πω» και θα σε καθοδηγήσεις εκείνος.
Άρχισε να προσεύχεσαι απαραιτήτως κάθε μέρα και να νηστεύεις όταν είναι μέρες νηστείας (μάθε πότε είναι). Πώς να προσεύχεσαι; Μπορείς να προσεύχεσαι όπως σου λέει η καρδιά σου, αλλά το καλύτερο: χρησιμοποιώντας τις προσευχές της ορθόδοξης πνευματικής κληρονομιάς: την παράκληση της Παναγίας ή άλλων αγίων, τους Χαιρετισμούς, τις προσευχές που περιλαμβάνει το Ωρολόγιο ή η Ιερά Σύνοψη.
Αν δεν καταλαβαίνεις τι είναι αυτά (επειδή είναι ψιλο-αρχαία), κάτσε μ’ έναν παπά ή θεολόγο, με το βιβλίο ανοιχτό ανάμεσά σας, πιείτε ένα καφέ και ρώτησέ τον ένα προς ένα τι είναι αυτά. Θ’ ανοιχτεί μπροστά σου ένας θησαυρός που δεν τον φαντάζεσαι και που είναι απίστευτο πόσο κοντά μας είναι κι όμως δεν τον παίρνουμε χαμπάρι!

Αν θες να το κάνεις λίγο πιο σωστά, άρχισε να ανάβεις και καντήλι και θυμιατό στο σπίτι σου, όπως το έκανε η γιαγιά σου. Δεν επηρεάζει κάποια «ενεργειακά πεδία» ή τίποτε «κραδασμούς», αλλά αποτελεί μια μικρή θυσία προς το Θεό και ένα κομμάτι χρόνου που αφιερώνουμε αποκλειστικά στην επαφή μας μ’ Εκείνον. Επίσης, βοηθάει και στο να γίνουμε λίγο πιο ταπεινοί, γιατί είναι ταπεινό να κάνω κάτι που θεωρούσε σημαντικό η γιαγιά μου, όπως το έκανε εκείνη, ενώ ζω στην εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας και είμαι δικτυωμένος με όλο τον κόσμο και πιθανόν σούπερ μοντέρνος και κάτοχος πανεπιστημιακής μόρφωσης.

Για τον ίδιο λόγο δεν είναι σωστό να θέλεις ν’ αλλάξεις κάτι, που υπάρχει στην εκκλησιαστική ζωή εδώ και αιώνες, επειδή το θεωρείς, ίσως, ακατάλληλο για την εποχή μας ή ενδεχομένως και εντελώς λάθος. Αν κάτι δε σ’ αρέσει, ψάξε και μάθε γιατί υπάρχει και μετά το κρίνεις.
Φυσικά, είναι πολύ σημαντικό να διαβάσεις το ευαγγέλιο. Εκεί θα δεις το Χριστό και θα μετρήσεις τον εαυτό σου σε σχέση με τα λόγια Του. Ψάξε στο σπίτι της οικογένειάς σου, ίσως βρεις την Καινή Διαθήκη. Να τηνκαι στο Διαδίκτυο. Εκεί υπάρχουν τα ευαγγέλια, οι Πράξεις των Αποστόλων (η ζωή, η πνευματικότητα και οι περιπέτειες των πρώτων χριστιανών), οι επιστολές των αποστόλων και η Αποκάλυψη.
Συνήθως στα πιο παλιά σπίτια υπάρχει η λεγόμενη «Καινή Διαθήκη του Τρεμπέλα», δηλ. η Κ. Διαθήκη που έχει από τη μια το αρχαίο κείμενο κι από την άλλη την ερμηνεία του καθηγητή του πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτη Τρεμπέλα. Αυτή η έκδοση δεν είναι τόσο καλή, γιατί δεν κάνει μετάφραση του ευαγγελίου, αλλά ανάλυση, γι’ αυτό και θα δεις πως η «μετάφραση» (στην καθαρεύουσα) είναι πολύ μεγαλύτερη από το αρχαίο.


Προσωπικά, συνιστώ να πας σ’ ένα βιβλιοπωλείο, κατά προτίμησιν ορθόδοξο, με ορθόδοξα βιβλία, και να πάρεις μια από τις δύο νεότερες μεταφράσεις της Καινής Διαθήκης, που έχουν και το αρχαίο και τη μετάφραση (για να μπορείς να τσεκάρεις κάτι αν χρειαστεί) και είναι εγκεκριμένες από την Εκκλησία της Ελλάδος ή το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Είναι μεταφράσεις που έγιναν από ομάδες καθηγητών πανεπιστημίου και θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις τι λέει το ευαγγέλιο.
Η Κ. Διαθήκη βέβαια δεν έχει μόνο το ευαγγέλιο, αλλά από κει να ξεκινήσεις. Πάρε την με τη σειρά, διαβάζοντας λίγο κάθε μέρα. Την Αποκάλυψη άσ’ την για το τέλος – και να μην τη διαβάσεις καθόλου, δεν πειράζει. Το ζουμί της Αποκάλυψης υπάρχει και στα ευαγγέλια.
Πάντως δεν έχει νόημα να διαβάσεις την Αποκάλυψη (που έχει γίνει μόδα και εξιτάρει πολύ κόσμο) αν δεν έχεις διαβάσει πολύ καλά τα 4 ευαγγέλια. Δε θα καταλάβεις τίποτα, μόνο θα χάσεις χρόνο. Τα ευαγγέλια σ’ ενδιαφέρουν. Και στη συνέχεια, και τα υπόλοιπα βιβλία που έχει μέσα η Κ. Διαθήκη (την Παλαιά άφησέ την για αργότερα, για όταν θα έχεις μπει πολύ καλά στο νόημα της Καινής).
Να ξέρεις πως απλά διαβάζοντας την Κ. Διαθήκη, χωρίς να έχεις εκκλησιαστική ζωή, μπορεί να ικανοποιείς την επιθυμία σου για μάθηση, αλλά δε φτάνει για να πλησιάσεις το Χριστό. Στο δρόμο θα προχωρήσεις εντάσσοντας τη ζωή σου στη ζωή της Εκκλησίας, που λέγαμε πριν.
«Εκκλησία» (με κεφαλαίο «Ε») δεν εννοώ το κτήριο όπου γίνεται η λειτουργία, αλλά το σύνολο των χριστιανών. Υπάρχουν άνθρωποι που τους αρέσει να διαβάζουν τόνους θρησκευτικά βιβλία και να κάνουν πολύωρες συζητήσεις για πνευματικά-θρησκευτικά θέματα, αλλά δε σηκώνονται μια Κυριακή να πάνε στην εκκλησία (με μικρό «ε», εννοώ το κτήριο, δηλ. το ναό), ούτε εξομολογούνται, ούτε νηστεύουν ή μεταλαβαίνουν κ.τ.λ. Άρα, δεν κάνουν κανένα πραγματικό βήμα.

Το αποκορύφωμα της πνευματικής ζωής του ορθόδοξου χριστιανού, αυτό που τον εντάσσει πολύ όμορφα και σωστά στην Εκκλησία και τον πλησιάζει πολύ στο Χριστό, όταν βέβαια έχει ειλικρινή καρδιά, είναι η θεία Μετάληψη. Διάβασε εδώ γιατί είναι απαραίτητη και γιατί μας φέρνει σε ενότητα με το Θεό και τον πλησίον και με όλα τα όντα.
Χριστιανός χωρίς θεία Μετάληψη δεν είναι χριστιανός. Ο Χριστός είπε: «αν δε φάτε τη σάρκα και δεν πιείτε το αίμα του Υιού του Ανθρώπου» (έτσι έλεγε τον εαυτό Του), «δεν έχετε ζωή μέσα σας. Όποιος τρώει τη σάρκα μου και πίνει το αίμα μου, μένει μέσα μου κι εγώ μέσα του» (κατά Ιωάννην ευαγγέλιο, κεφάλαιο 6, στίχοι 53-58).
Τώρα, φανταστικέ μου φίλε, σου μίλησα για το πρώτο βήμα. Τα υπόλοιπα θα τα βρεις με τη βοήθεια του εξομολόγου σου και μακάρι και κάποιου φίλου ή γνωστού ή συγγενή σου, ορθόδοξου χριστιανού, που έχει σωστή εκκλησιαστική ζωή και μπορεί να το κουβεντιάσει μαζί σου και να σε καθοδηγήσει.
Αν δεν έχεις τέτοιο άνθρωπο, τότε μόνο με τη βοήθεια του εξομολόγου σου. Τα βιβλία, να ξέρεις, έρχονται δεύτερα. Πρωτεύει η επαφή με έναν άνθρωπο και με την ορθόδοξη πνευματική (θρησκευτική) ζωή.
***
Αν ο πόθος σου είναι η γνώση, σκέφτομαι να σου συστήσω βιβλία, γιατί φοβάμαι πως, αν σου πω να εκκλησιάζεσαι, να προσεύχεσαι, να νηστεύεις και να μεταλαβαίνεις, δε θα καταλάβεις.
Το ευαγγέλιο εννοείται πως πρέπει οπωσδήποτε να το διαβάσεις. Νομίζω ταπεινά πως, αν προχωρήσεις πραγματικά σε κάποια επαφή με την ορθόδοξη πνευματική κληρονομιά, το ευαγγέλιο (και γενικά την Κ. Διαθήκη) θα το διαβάσεις δύο φορές. Την πρώτη φορά ίσως εκνευριστείς, πολλά θα σε κάνουν να νιώσεις αμήχανα ή άσχημα και συνεχώς θα ρωτάς «γιατί; γιατί;». Τη δεύτερη φορά, μετά από πολύ δρόμο πνευματικής καλλιέργειας, δε θα ρωτάς, αλλά θα διαβάζεις και θα αναπαύεσαι ψυχικά και όλα θα σου φαίνονται απλά και ξεκάθαρα.
Μπορεί ο Κύριος να σου κόψει δρόμο και να σου φανεί έτσι και η πρώτη ανάγνωση. Μακάρι – και τότε πάντως να ξέρεις πως είσαι μόνο στην αφετηρία. Δόξα τω Θεώ.

Τι άλλα διαβάσματα σου προτείνω;

Βέβαια, έχω να σου προτείνω ελάχιστα, γιατί μιλάμε μόνο για το πρώτο βήμα. Άμα μπεις στο δρόμο, θα διαβάσεις και Πατέρες της Εκκλησίας και θεολόγους κ.τ.λ. Προς το παρόν, ας με φωτίσει ο Χριστός να γράψω μερικές σκέψεις για τα βιβλία της πρώτης αρχής.
Ταπεινά λοιπόν, σου προτείνω ν’ αρχίσεις από τα εξής:

Την Πατερική Θεολογία του π. Ιωάννη Ρωμανίδη, καθηγητή του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Τη βιογραφία του π. Σεραφείμ Ρόουζ, ενός σύγχρονου Αμερικανού νέου, άθεου με ρωμαλαίο φιλοσοφικό νου, που πάλεψε με την Αλήθεια και κατέληξε ορθόδοξος συγγραφέας και ασκητής με μια σοβαρή πρόταση για το σύγχρονο άνθρωπο. Εκεί πιθανόν να βρεις ένα καθρέφτη, στον οποίο θα δεις τον εαυτό σου - ίσως μοιάζεις στις αναζητήσεις και τις περιπέτειες του Ευγένιου, που έγινε στη συνέχεια ο π. Σεραφείμ. Η βιογραφία αυτή είναι 3 τόμοι, αλλά οπωσδήποτε θα σε ενδιαφέρει ο 1ος - μπορείς να πάρεις μόνο τον ένα.Τον Άγιο Σιλουανό τον Αθωνίτη του αγίου γέρονταΣωφρόνιου Σαχάρωφ. Διάβασε κι άλλα βιβλία του γέροντα Σωφρόνιου, ό,τι βρεις. Είναι ένας σύγχρονος Πατέρας της Εκκλησίας και νομίζω πως αυτόν σου προτείνω για ν’ αρχίσεις τους Πατέρες…
Από τους ακαδημαϊκούς θεολόγους ο π. Ευάγγελος Γκανάς, με ταέξι παιδιά. Υπάρχουν κι άλλοι, αλλά από κάποιον πρέπει να ξεκινήσεις, έτσι δεν είναι;
Επίσης, θα σου πει αρκετά για τη σύγχρονη πνευματικότητα το Γεροντικόν του 20ού αιώνος του Κλείτου Ιωαννίδη.
Προτείνω να μελετήσεις και τη ζωή και το έργο του αγίου Λουκά του Ιατρού, ενός σύγχρονου αγίου, μεγάλου επιστήμονα και πνευματικού ανθρώπου, που υπέστη και πολλές διώξεις για την πίστη του (blog γι' αυτόν). Αλλά δες και εδώ το φιλόσοφο Κωνσταντίν Οπρισάν και εδώ τον ποιητή Βαλέριο Γκαφένκου – και άλλους – σύγχρονους αγωνιστές που έδωσαν τα πάντα για το Χριστό μέσα στις αθεϊστικές φυλακές.
Και εδώ η αγία Μαρία Σκόμπτσοβα (πιο πολλά εδώ), η γερόντισσα Γαβριηλία, η αγία Φιλοθέη η Αθηναία… Υπάρχουν και βιβλία γι’ αυτές. Αν τα θέλεις, εύκολα θα τα βρεις στο Διαδίκτυο.

Για λαϊκούς πνευματικούς αγωνιστές (λαϊκούς = όχι ιερείς ή μοναχούς), δεν ξέρω ποιο βιβλίο θα μπορούσε να είναι το «ιδανικό»… Εδώ παρουσιάζουμε τρία βιβλία:Γίνονται θαύματα σήμερα; (σημερινοί αγιασμένοι άνθρωποι με βαριά αναπηρία), Μορφές που γνώρισα να ασκούνται στο σκάμμα της Εκκλησίας και Ασκητές μέσα στον κόσμο. Ίσως κάτι σου πουν· ίσως σου πουν και πολλά. Πάντως στο blog μας έχουμε μια ενότητα «άγιοι της διπλανής πόρτας». Επισκέψου την, ίσως βρεις κάποιο θησαυρό… Εξαρτάται βέβαια τι ψάχνεις.

Επιθυμία μου, και πρότασή μου προς εσένα, είναι να περάσεις από τη διάθεση για διανοητική ικανοποίηση και μάθηση στη Δίψα για το Χριστό. Θα ήθελα να διαβάσεις οπωσδήποτε και βίους αγίων, ιδιαίτερα σύγχρονων – χωρίς αυτούς, δε θα καταλάβεις πώς γίνεται κάποιος που διψάει για το Χριστό, όταν τελικά πιει το Ζωντανό Νερό, που προσφέρει Εκείνος.
Οι άγιοι είναι τόσο πολλοί και τόσο διαφορετικοί, που είμαι σίγουρος ότι, με τη βοήθεια του Θεού, θα βρεις εκείνον που σου μοιάζει και που θα μπορείς ν’ ακολουθήσεις τα βήματά του· είτε μοναχό, είτε έγγαμο, είτε επαγγελματία, είτε συγγραφέα, είτε καλλιτέχνη, είτε ακτιβιστή, είτε ανθρωπιστή, είτε, είτε… Διάβασε αν θέλεις κι εδώ ένα αφιέρωμά μας, με τη χάρη του Θεού, σε αγίους από πολλούς τομείς και πολλά επαγγέλματα (ανάμεσά τους και σύγχρονους).

Κλείνω εδώ την απάντησή μου, φανταστικέ μου φίλε. Ο Θεός να σε καθοδηγεί και να σε φωτίζει. Πάντως να ξέρεις πως μέσω του συνανθρώπου μας πλησιάζουμε το Θεό, όχι κλεισμένοι σ’ ένα δωμάτιο με βιβλία ή μπροστά σ’ έναν υπολογιστή… Γι’ αυτό, η αγάπη, η ταπεινότητα, και φυσικά η εξομολόγηση (ως κατάθεση ψυχής και αναζήτησης – εσύ, επίτρεψέ μου να πω, ίσως δεν ξέρεις ακόμα τι είναι αμαρτία) και η πνευματική συζήτηση πρόσωπο με πρόσωπο είναι απαραίτητη.
ΚΑΛΟ ΣΟΥ ΤΑΞΙΔΙ, ΚΑΛΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ, ΚΑΛΗ ΑΝΤΑΜΩΣΗ. Σ’ αγαπώ πολύ· κι ο Χριστός, η Παναγία και όλοι οι άγιοι σ’ αγαπούν ακόμη περισσότερο.



Από το ιστολόγιο http://o-nekros.blogspot.com/

Πέμπτη 18 Απριλίου 2019

Ὅσιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος: Ἡ ζωὴ στὸ σπίτι τίς Σαρακοστὲς

Στίς Σαρακοστὲς καλὸ εἶναι νὰ γνωρίζεις μόνο ἐκκλησία καὶ σπίτι, τίποτ’ ἄλλο. Φτάνεις, λοιπόν, στὸ σπίτι. Τί θὰ κάνεις ἐκεῖ; Θὰ ἀγωνιστεῖς μ’ ὅλη σου τὴ δύναμη νὰ διατηρήσεις τὴν προσήλωση τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδιᾶς στὸν Κύριο. Ἀμέσως μετὰ τὴν ἐκκλησία, τρέξε στὸ δωμάτιό σου καὶ κᾶνε ἀρκετὲς μετάνοιες, ζητώντας εὐλαβικὰ ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ σὲ βοηθήσει , ὥστε νὰ ἀξιοποιήσεις τὸ χρόνο τῆς παραμονῆς σου στὸ σπίτι μὲ τρόπο ὠφέλιμο γιὰ τὴν ψυχή σου.
Ὕστερα κάθησε καὶ ξεκουράσου γιὰ λίγο. Ἀλλὰ καὶ τότε μὴν ἀφήνεις τοὺς λογισμούς σου νὰ ξεστρατίζουν. Διώχνοντας κάθε σκέψη, ἐπαναλάμβανε νοερὰ τὴν εὐχή : “Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησον μέ! Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησον μέ!”. Ἀφοῦ ξεκουραστεῖς πρέπει ν’ ἀσχοληθεῖς μὲ κάτι, εἴτε προσευχὴ εἴτε ἐργόχειρο. Τί ἐργόχειρο θὰ κάνεις δὲν ἔχει σημασία, ξέρεις ἤδη τί σοῦ ἀρέσει. Εἶναι, βλέπεις, ἀδύνατο νὰ ἀσχολεῖσαι ὅλη τὴν ὥρα μὲ πνευματικὰ πράγματα. χρειάζεται νὰ ἔχει καὶ κάποιο εὐχάριστο ἐργόχειρο. Μ’ αὐτὸ θὰ καταπιάνεσαι, ὅταν ἡ ψυχή σου εἶναι κουρασμένη, ὅταν δὲν ἔχεις τὴ δύναμη νὰ διαβάσεις ἢ νὰ προσευχηθεῖς. Ἄν, βέβαια, οἱ πνευματικές σου ἐνασχολήσεις πηγαίνουν καλά, τὸ ἐργόχειρο δὲν εἶναι ἀπαραίτητο. Ἐκπληρώνει μόνο τὴν...ἀνάγκη ἀξιοποιήσεως τοῦ χρόνου , ποὺ ἀλλιῶς θὰ σπαταλιόταν σὲ ἀπραξία. Καὶ ἡ ἀπραξία εἶναι πάντα ὀλέθρια, πολὺ περισσότερο ὅμως στὸν καιρὸ τῆς νηστείας.

Πῶς πρέπει νὰ προσεύχεται κανεὶς στὸ σπίτι; Σωστὰ σκέφθηκες ὅτι τὴ Σαρακοστὴ ὀφείλουμε νὰ προσθέτουμε κάτι στὸν συνηθισμένο κανόνα προσευχῆς. Νομίζω, ὡστόσο, πὼς ἀντὶ νὰ διαβάζεις περισσότερες προσευχὲς ἀπὸ τὸ Προσευχητάρι, εἶναι καλύτερο ν’ αὐξήσεις τὴ διάρκεια τῆς ἄμεσης ἐπικοινωνίας σου μὲ τὸν Κύριο. Κάθε μέρα, πρὶν ἀρχίσεις καὶ ἀφοῦ τελειώσεις τὴ τὴν ὀρθρινὴ καὶ βραδυνῆ ἀκολουθία, νὰ ἀπευθύνεσαι μὲ δικά σου λόγια στὸν Κύριο, τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο καὶ τὸν φύλακα ἄγγελό σου, εὐχαριστώντας τους γιὰ τὴν προστασία τους καὶ παρακαλώντας τούς γιὰ τὴν ἱκανοποίηση τῶν πνευματικῶν σου ἀναγκῶν. Ζήτα τούς νὰ σὲ βοηθήσουν , ὥστε, πρῶτα ἀπ’ ὅλα νὰ γνωρίσεις τὸν ἑαυτό σου, νὰ ἀποκτήσεις αὐτογνωσία καί, ὅταν τὴν ἀποκτήσεις, νὰ σοὺ χαρίσουν ζῆλο καὶ δύναμη, ὥστε νὰ θεραπεύσεις τὶς πληγὲς τῆς ψυχῆς σου. Ζήτα τούς, ἀκόμα, νὰ γεμίσουν τὴν καρδιὰ σοὺ μὲ τὸ αἴσθημα τῆς ταπεινώσεως καὶ τῆς συντριβῆς. Ἡ ταπείνωση εἶναι ἡ πιὸ εὐάρεστη στὸν Θεὸ θυσία. Ἔτσι νὰ προσεύχεσαι. Μὴν ἐπιβάλεις, ὅμως, στὸν ἑαυτό σου ἕναν προσευχητικὸ κανόνα μακρὺ καὶ βαρύ, ἕναν κανόνα ποὺ θὰ ὑπερβαίνει τὰ μέτρα τῶν ψυχοσωματικῶν σου δυνάμεων καὶ θὰ σὲ καταβάλλει. Καλύτερα εἶναι νὰ προσεύχεσαι συχνότερα στὴ διάρκεια τῆς ἡμέρας καί, ὅταν ἀσχολεῖσαι μ’ ὁποιαδήποτε ἄλλη ἐργασία, νὰ ἔχεις τὸ νοῦ σου στὸ Θεό.

Μετὰ τὴν προσευχὴ , διάβαζε γιὰ λίγο μὲ αὐτοσυγκέντρωση. Ἡ μελέτη δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ φόρτωμα τοῦ μυαλοῦ σου μὲ διάφορες πληροφορίες καὶ γνώσεις, ἀλλὰ στὴν ψυχική σου ὠφέλεια καὶ ἐποικοδομῆ. Γι’ αὐτὸ δὲν χρειάζεται νὰ διαβάζεις πολλά. Διάβαζε ὅμως μὲ προσοχὴ μεγάλη καὶ μὲ καρδιακὴ συμμετοχή.


“Τί νὰ διαβάζω;”, θὰ μὲ ρωτήσεις. Μόνο πνευματικὰ βιβλία ,φυσικά. Ἡ προσεκτικὴ ἀνάγνωση τέτοιων βιβλίων ἐμπνέει τὴν ψυχὴ περισσότερο ἀπ’ ὀ,τιδήποτε ἄλλο. Ἂν πάντως, στὴ διάρκεια τῆς μελέτης γεννιέται ὁ πόθος τῆς προσευχῆς, ν’ ἀφήνεις τὸ βιβλίο καὶ νὰ προσεύχεσαι .


Θὰ διαβάζεις, λοιπόν, θὰ προσεύχεσαι, θὰ κάνεις μετάνοιες. Καὶ μ’ ὅλα αὐτά, ὡστόσο, δὲν θὰ μπορέσεις νὰ κρατήσεις τὸ νοῦ καὶ τὴν καρδιά σου σὲ κατάσταση συνεχοῦς καὶ ἔντονου ἀγώνα. Εἶναι ἀναπόφευκτο νὰ κουράζεσαι. Τότε, ὅπως σοῦ εἶπα, θὰ ἀσχολεῖσαι μὲ κάποια πρακτικὴ ἐργασία.
Σκέφτεσαι, καθώς μοῦ γράφεις, νὰ μειώσεις την ποσότητα τοῦ καθημερινοῦ σου φαγητοῦ. Σωστὴ κι ὠφέλιμη ἡ σκέψη σου, σωστή, γιατί τὸ σῶμα, ποὺ μὲ τὶς παρεκτροπές του σὲ ἀναγκάζει νὰ μετανοεῖς, ὀφείλει νὰ καταβάλει στὴ διάρκεια τῆς Σαρακοστῆς τοὺς μόχθους ποὺ τοῦ ἀναλογοῦν καὶ ὠφέλιμη, γιατί μὲ τὴ νηστεία τὸ σῶμα δουλαγωγεῖται, ὁ νοῦς καθαρίζεται, ἡ καρδιὰ μαλακώνει, τὰ πάθη νεκρώνονται. Μόνο μὴν τὸ παρακάνεις. Ἤδη τρῶς τόσο λίγο. Πρέπει νὰ ἔχεις δυνάμεις ,γιὰ νὰ στέκεσαι στὴν ἐκκλησία καὶ γιὰ ν’ ἀγωνίζεσαι στὸ σπίτι. Κοίτα νὰ τρῶς τόσο, ὅσο χρειάζεται γιὰ νὰ μὴν ἐξασθενήσεις.

Καλὸ θὰ ἦταν ἐπίσης , νὰ μείωνες λίγο τὸ χρόνο τοῦ ὕπνου καὶ τῆς ἀναπαύσεώς σου. Εἶναι μία θυσία γιὰ σένα, ἀλλὰ κάθε λογὴς θυσία ταιριάζει σ’ αὐτὴ τὴν περίοδο .

Καὶ μὲ τὶς συζητήσεις τί θὰ γίνει; Τὴ Σαρακοστὴ τουλάχιστον, οἱ συζητήσεις μὲ τοὺς ἄλλους ἂς περιοριστοῦν σὲ πνευματικὰ θέματα. Ἀκόμα καλύτερες εἶναι οἱ κοινὲς πνευματικὲς ἀναγνώσεις, ποὺ δίνουν ἀφορμὲς γιὰ τὴν ἀνταλλαγὴ ἐποικοδομητικῶν σκέψεων καὶ γιὰ τὴν ἐξαγωγὴ ὠφέλιμων συμπερασμάτων. Κατάλληλοι γι’ αὐτὸ τὸν σκοπὸ εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων. Ἀρκετὰ ἔγραψα. Θὰ προσθέσω ὅ,τι ἄλλο χρειάζεται ἀργότερα.

Παρασκευή 12 Απριλίου 2019

Γέρων Ιωσήφ Ησυχαστής: «Κτύπα ευθέως την θύραν του θείου ελέους και ο Χριστός θα σου ανοίξει»

Προς νέον ερωτήσαντα περί της «ευχής»:

Αγαπητέ εν Χριστώ αδελφέ μου, εύχομαι να είσαι καλά. Εσήμερον έγινα κάτοχος της επιστολής σου και σε δίδω απάντησιν εις όσα μου γράφεις. Αι πληροφορίες, όπου ζητείς, δεν απαιτούσι καιρόν και κόπον δια να σκεφθώ να σε απαντήσω.
Η νοερά προσευχή εις εμένα είναι όπως η τέχνη του καθενός, καθότι εργάζομαι αυτήν τριανταέξ και επέκεινα χρόνια.
«Όταν εγώ ήλθα στο «Άγιον «Όρος, εζήτησα απ’ ευθείας τους ερημίτας, οπού εργάζονται την προσευχήν. Τότε υπήρχαν πολλοί – πριν σαράντα χρόνια – οπού είχαν ζωή μέσα τους. «Άνθρωποι αρετής. Γεροντάκια παλαιά. Από αυτούς εκάναμε Γέροντα και τους είχαμεν οδηγούς.
Λοιπόν η πράξις της νοεράς προσευχής είναι να βιάσης τον εαυτόν σου να λέγης συνεχώς την ευχήν με το στόμα, αδιαλείπτως. Εις την αρχήν γρήγορα· να μην

προφθάνη ο νους να σχηματίζη λογισμόν μετεωρισμού. Να προσέχης μονον στα λόγια: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». «Όταν αυτό πολυχρονίση, το συνηθίζει ο νους και το λεγει. Και γλυκαίνεσαι ωσάν να έχης μέλι στο στόμα σου. Και θέλεις όλο να το λέγης. «Αν το αφήνης, στενοχωρείσαι πολύ.

«Όταν το συνηθίση ο νους και χορτάση -το μάθη καλά – τότε το στέλνει εις την καρδίαν. Επειδή ο νους είναι ο τροφοδότης της ψυχής και ό,τι καλόν ή πονηρόν ίδη ή ακούση η δουλειά του είναι να το κατεβάση εις την καρδιαν, οπού είναι το κέντρον της πνευματικης και σωματικής δυνάμεως του ανθρώπου, ο θρόνος του νου· λοιπόν, όταν ο ευχόμενος κρατάη τον νουν του να μην φαντάζεται τίποτε, αλλά προσέχει μόνον στα λόγια της ευχής, τότε αναπνέοντας ελαφρά με κάποιαν βίαν και θέλησιν εδικήν του τον κατεβάζει εις την καρδίαν και τον κρατεί μέσα δίκην κλεισούρας, και λέγει με ρυθμόν την ευχήν:
– Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με!
Εις την αρχήν λέγει μερικές φορές την ευχήν και παίρνει μιαν αναπνοήν. Κατόπιν, όταν συνηθίση να στέκη ο νους εις την καρδίαν, λέγει εις κάθε αναπνοήν μιαν ευχήν.
«Κύριε Ιησού Χριστέ»: εμβαίνει η αναπνοή, «ελέησόν με»: εβγαίνει.
Αυτό γίνεται μέχρις ότου επισκιάση και αρχίση να ενεργή η χάρις μέσα εις την ψυχήν μετά πλέον είναι θεωρία.
Λοιπόν παντού λέγεται η ευχή· και καθήμενος και στο κρεβάτι και περιπατώντας και όρθιος. «Αδιαλείπτως προσεύχεσθε, εν παντί ευχαριστείτε», λέγει ο Απόστολος. Δεν πρόκειται όμως μόνον όταν πλαγιάζης να προσεύχεσαι. Θέλει αγώνα «όρθιος-καθήμενος. » Όταν κουράζεσαι, κάθεσαι.
Και πάλιν όρθιος. Να μη σε πιάνη ο ύπνος. Αυτά λέγονται «πράξις». Δεικνύεις την προαίρεσίν σου εις τον Θεόν το δε παν έγκειται εις Αυτόν, εάν σου δώση. Ο Θεός είναι η αρχή και το τέλος. Η χάρις Του ενεργεί όλα. Αυτή είναι η κινητήριος δύναμις.
Το δε πως γίνεται, πως ενεργείται η αγάπη, είναι να φυλάξης τας εντολάς. «Όταν εσύ εγείρεσαι την νύκτα και προσεύχεσαι· όταν βλέπης τον ασθενή και τον συμπαθής· την χήραν και τα ορφανά, τους γέροντας και τους ελεής, τότε σε αγαπά ο Θεός. Και τότε και συ τον αγαπάς. Εκείνος πρώτον αγαπά και εκχέει την χάριν Του. Και ημείς τα ίδια εκ των ιδίων, «τα σα εκ των σων» αποδίδομεν.
Εάν λοιπόν ζητής να τον εύρης μόνον δια της «ευχής», μη βγάλης πνοήν χωρίς την ευχήν. Πρόσεχε μόνον να μη δέχεσαι φαντασίες. Διότι το Θείον είναι ανείδεον, αφάνταστον, αχρωμάτιστον είναι υπερτέλειον. Δεν δέχεται συλλογισμούς. Ενεργεί ως αύρα λεπτή εν ταις διανοίαις ημών.

Η κατάνυξις έρχεται, όταν σκέπτεσαι πόσον ελύπησες τον Θεόν. «Όπου Εκείνος είναι τόσον καλός, τόσον γλυκύς, τόσον ελεήμων, αγαθός, όλος γεμάτος αγάπη. «Όπου εσταυρώθη και όλα τα έπαθεν δι’ ημάς. Αυτά και άλλα όπου έπαθεν ο Κύριος, όταν μελετάς, σου φέρνουν κατάνυξιν.
Λοιπόν, εάν ημπορέσης να λέγης την ευχήν εκφώνως και αδιαλείπτως, σε δυο-τρεις μήνες την συνηθίζεις. Και επισκιάζει η χάρις και σε δροσίζει. Μόνον να την λέγης εκφώνως, χωρίς διακοπήν. Και όταν την παραλάβη ο νους, τότε θα ξεκουρασθής με την γλώσσαν να την λέγης. Και πάλιν, όταν την αφήνη ο νους, αρχίζει η γλώσσα. «Όλη η βία χρειάζεται εις την γλώσσαν, έως ότου να συνηθίσης εις την αρχήν κατόπιν, όλα της ζωής σου τα έτη, θα την λέγη ο νους χωρίς κόπων.
«Όταν έλθης, ως λέγεις, εις το «Άγιον» Όρος, να έλθης να μας ιδής. ‘Αλλά τότε θα ομιλήσωμεν άλλα πράγματα. Δεν θα σου μείνη καιρός δια την ευχήν. Την ευχήν αυτού θα την βρεις, όπου θα είναι ήσυχον το μυαλό σου. Εδώ όπου θα γυρίζης στα Μοναστήρια αλλού θα περισπάται ο νους σου, εις εκείνα οπού θα ακούς και θα βλέπης.
Εγώ είμαι βέβαιος ότι θα την ‘βρης την «ευχή». Μην αμφιβάλλης. Μόνον κτύπα ευθέως εις την θύραν του θείου ελέους και πάντως ο Χριστός θα σου ανοίξη· είναι αδύνατον. Αγάπησε τον πολύ, δια να λάβης πολύ. Εις την αγάπην Του, πολλήν ή ολίγην, έγκειται η δόσις, πολύ ή ολίγον.

Πέμπτη 11 Απριλίου 2019

Ομιλία εις την Ε’ Κυριακήν των Νηστειών (Αγ. Γρηγόριος Παλαμάς)

ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΝ ΠΕΜΠΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

1. Υπάρχουν μερικά θαλάσσια μέρη που τρέφουν μεγάλα κητώδη θηρία. Όσοι λοιπόν πλέουν σ’ αυτά τα μέρη κρε­μούν κώδωνες στα πλευρά των πλοίων, ώστε τα θηρία τρομαγμένα από τον ήχο τους να φεύγουν. Και του δικού μας βίου η θάλασσα τρέφει πολλά και φοβερώτερα θηρία, τα πο­νηρά πάθη δηλαδή και τους εφόρους των παθών δαίμονες που είναι πονηρότεροι. Επιπλέει σ’ αυτή τη θάλασσα σαν πλοίο η Εκκλησία του Θεού κι’ αντί για κώδωνες έχει τους πνευ­ματικούς διδασκάλους, ώστε με τον ιερό ήχο της διδασκαλίας τούτων ν’ απομακρύνη τα νοητά θηρία. Αυτό προφανώς προτυπώνοντας η στολή του Ααρών, είχε ευήχους κώδωνες ραμμέ­νους στα άκρα της και σύμφωνα με τα θέσμια έπρεπε ν’ ακούε­ται η φωνή τους, όταν ελειτουργούσε ο Ααρών.

2. Εμείς δε, μεταφέροντας καλώς το γράμμα στο πνεύμα, ας ηχήσωμε τώρα σε σας πνευματικώς, και μάλιστα κατά τον και­ρό της νηστείας, οπότε επιτίθενται αγρίως φανερά και αφανή θηρία· φανερά μεν η γαστριμαργία, η μέθη και τα παρόμοια, άλλα δε αφανώς ενεδρεύοντα, η κενοδοξία και η υπερηφάνεια, η υπεροψία και η υπόκρισις. Ο ίδιος δε ήχος είναι και φυγαδευτήριο των τοιούτων θηρίων και φυλακτήριο των ασκούντων τη νηστεία.

3. Είναι λοιπόν η νηστεία και η ακρασία αντίθετα μεταξύ τους, όπως η ζωή και ο θάνατος. Η νηστεία είναι εντολή ζωής, που είναι συνομήλικη της ανθρωπίνης φύσεως, αφού εδόθηκε από τον Θεό στον Αδάμ κατά την αρχή στον παράδεισο, για διαφύλαξι της ζωής και της θείας χάριτος που είχε δοθή σ’ αυτόν από τον Θεό. Η δε ακρασία είναι συμβουλή για τον θάνατο σώμα­τος και ψυχής, που εδόθηκε δολίως από τον Διάβολο στον Αδάμ δια της Εύας για έκπτωσι της ζωής και απαλλοτρίωσι της από τον Θεό θείας χάριτος· διότι ο Θεός θάνατο δεν εδημιούργησε ούτε ευχαριστείται με την απώλεια των ζώντων. Ποιός άνθρωπος λοιπόν θέλει να εύρη ζωή και χάρι στον Θεό από τον Θεό; Ας αποφύγη την θανατηφόρο ακρασία κι’ ας προστρέξη στη θεοποιό νηστεία και εγκράτεια, για να επανέλθη χαρούμενος στον παράδεισο.

4. Ο Μωυσής, νηστεύοντας επάνω στο όρος σαράντα ημέρες, επέταξε σε ύψος θεοπτίας κι’ εδέχθηκε πλάκες θεοσεβείας· ο δε λαός των Εβραίων κάτω μεθώντας, εξέπεσαν σε ασέβεια και εχώνευσαν είδωλο μόσχου σε ομοίωμα του αιγυπτίου θεού Απιδος, και αν δεν εστεκόταν μεσίτης προς τον Θεό, αφού με την ανηλεή εξόντωσι των ομογενών του που προηγήθηκε τον εξιλέωσε, δεν θα τους ελυπόταν καθόλου ο Θεός (Εξ. 32, 1 εε.). Αν λοιπόν χρειαζώμαστε κι’ εμείς το έλεος του Θεού, να μη μεθούμε με οίνο, ούτε να βαρυνώμαστε από υπερκορεσμό, πράγματα στα οποία υπάρχει η ασωτία και η ασέβεια (Εφ. 5, 18). Θεόπτης ήταν και ο Ηλίας, αλλά αφού και αυτός εκαθαρίσθηκε προηγουμένως με νηστεία (Γ’ Βας. 19, 8 εε.). Επέτυχε και ο Δανιήλ θεοπτία και οπτασία ενός από τους αρχαγγέλους, ο οποίος του παρείχε γνώσι των μελλόντων, αλλά αφού προηγουμένως έμεινε άσιτος επί είκοσι ολόκληρες ημέρες (Δαν. 10, 2 εε.). Αλλος προφήτης εφονεύθηκε από λεοντάρι, αλλ’ αφού έφαγε παρά την εντολή του Θεού. Γνωρίζετε όλοι τον Ησαΰ υιόν του Ισαάκ, ο οποίος λόγω γαστριμαργίας εξέπεσε και από τα άλλα πρωτοτόκια και από την πατρική ευλογία (Γεν. 27, 36). Ας φοβηθούμε μήπως κι’ εμείς, προσέχοντας σ’ αυτήν την γαστριμαργία, εκπέσωμε από την υπεσχημένη εκείνη ευλογία και κληροδοσία του ανωτάτου Πατρός. Δεν αγνοείτε επίσης τους τρεις παίδες, οι οποίοι, παραδεδομένοι στη νηστεία, κατεπάτησαν με άφλεκτα πόδια και σώματα την κάμινο στη Βαβυλώνα που είχε εκκαυθή εναντίον τους επταπλασίως.

5. Εάν επιδοθούμε κι’ εμείς σε αληθινή νηστεία, και την εδώ πύρωσι της σαρκός θα καταπατήσωμε και θα σβήσωμε, και την μελλοντική κάμινο θα περάσωμε άθικτοι, όταν του καθενός το έργο θα δοκιμάση το πυρ. Τί χρειάζεται να αναφέρωμε τον Κύ­ριο των προφητών; Αυτός, αφού έλαβε σάρκα κι’ έγινε για μας άνθρωπος, που μας υποδεικνύει τον τρόπο της νίκης κατά του Διαβόλου, νηστεύοντας σε όλα, ενίκησε τον πειρασμό που εκίνησε τα πάντα εναντίον του, και προς τους μαθητάς του έλεγε περί του αλάλου και κωφού δαιμονίου, «τούτο το δαιμόνιο δεν εξέρχεται παρά μόνο με προσευχή και νηστεία» (Μάρκ.9, 21).

6. Αλλά εμπρός, αδελφοί, ας δείξωμε τι είναι η θεάρεστη κι’ αληθινή νηστεία. Να γνωρίζετε τούτο, ότι δεν επαινούμε αυτή καθ’ εαυτήν τη σωματική νηστεία, αλλά για την ενέργειά της προς άλλα ψυχωφελέστερα· διότι για τη σωματική άσκησι, λέ­γει και ο θείος Παύλος, ότι ολίγο ωφελεί (Α’ Τιμ. 4, 8). Γι’ αυτό και οι θεοφόροι πατέρες που ομιλούν από πείρα δεν δέχονται τις πολυή­μερες νηστείες, αλλά κρίνουν δοκιμώτερο να τρώγωμε καθημε­ρινώς μια φορά και να μη χορταίνωμε· και τούτο λέγουν σύμμε­τρη και συνετή νηστεία, πράγμα που λέγει και η Γραφή, το να μη παρασύρεται κανείς από την χορτασιά της κοιλίας και την ηδονή του λαιμού, αλλά να αφήνη το φαγητό ενώ έχει ακόμη όρεξι, η δε ποιότης και ποσότης της να είναι κατάλληλη προς τη δύναμι και διάθεσι του τρεφομένου σώματος, ώστε να συντηρήται κατά το δυνατό κι’ η υγεία του. Πραγματικά το να τρώγη ο ασθενής από τα υπάρχοντα τρόφιμα καταλλήλως προς την ασθένεια και συμμέτρως, χωρίς να προσθέτη στα αναγκαία τα πολύ περιττά και συμφέροντα, και το να ζητή κανείς την τροφή αλλ’ όχι την τρυφή, και την πόσι αλλ’ όχι τη μέθη, και την σύμμετρη χρήσι αλλ’ όχι την αμετρία και την ακρασία και την κατάχρησι, δεν αφαιρεί την αγιότητά του.

7. Τέτοια λοιπόν είναι η αρχή της αληθινής και θεάρεστης νηστείας, ο δε σκοπόςγια τον οποίο εθεσμοθετήθηκε κι’ ετιμήθηκε από τους Χριστιανούς είναι η κάθαρσις της ψυχής. Διότι ποιά είναι η ωφέλεια, αν απέχωμε της σωματικής τροφής, αλλά κυριαρχούμαστε από σαρκικά φρονήματα και πάθη; Ποιό είναι το όφελος αν απέχωμε οίνου και πιεζώμαστε από δίψα, να με­θούμε δε όχι από οίνο, σύμφωνα με τον λέγοντα, «αλλοίμονο στους μεθύοντας όχι από οίνο», και να ταρασσώμαστε ψυχικά από θυμό και βασκανία; Ποιό είναι το όφελος, αν απέχωμε από τρυφηλή τράπεζα, αλλά έχωμε αταπείνωτη την ψυχή, και αν έχωμε αλλοιωμένη την σάρκα για έλαιο, αλλά δεν έχωμε ταπει­νωμένη την ψυχή κατά τη νηστεία; Ποιό είναι το όφελος, αν απαλλαγήκαμε μεν από την ομίχλη που αναθυμιάται από τα πολλά φαγητά, αλλά αχρειώνεται ο νους μας με φροντίδες και ματαίους λογισμούς και αχρειώνονται μαζί του οι προσευχές προς τον Θεό;

8. Γι’ αυτό καλή νηστεία είναι αυτή που τελείται για τον μαρα­σμό της επιθυμίας, για την ταπείνωσι της ψυχής, για την μεταποίησι του μίσους, για το σβήσιμο του θυμού, για την απάλειψι της μνησικακίας, για την καθαρότητα της διανοίας και την επιτέλεσι της προσευχής. Εάν δε είσαι εύπορος, το περίσσευμα της τροφής σου να προσφέρεται για την παρηγοριά των από­ρων. Εάν νηστεύης έτσι, όχι μόνο θα συμπάσχης και θα συννεκρώνεσαι, αλλά και θα συνανίστασαι και θα συμβασιλεύης με τον Χριστό στους απέραντους αιώνες. Διότι, αφού γίνης δια της νηστείας αυτού του είδους σύμφυτος με το ομοίωμα του θανά­του του, θα γίνης και κοινωνός της αναστάσεως και κληρονό­μος της ζωής σ’ αυτόν. Αυτός που νηστεύει, εάν μεν πειράζεται, νικά τον πειράζοντα· εάν δε δεν πειράζεται, συντηρεί την ειρή­νη της ψυχής και του σώματος, ταλαιπωρώντας και δουλαγωγώντας το σώμα κατά τον Παύλο (Α’ Κορ. 9, 27), που εδειλίαζε μήπως φανή αδόκιμος· εάν δε ο Παύλος δειλιάζη, πόσο μάλλον πρέπει να δειλιάζουμε εμείς; Αυτός που νηστεύει λοιπόν δουλαγωγεί το σώμα και καθιστά δόκιμη την ψυχή· ενώ αυτός που παχύνει την σάρκα που έπειτα από λίγο θα φθαρή, αυτός δηλαδή που δεν τρώγει για να ζήση αλλά μάλλον ζη για να τρώγη, όπως τα ζώα που προετοιμάζονται από μας για σφαγή, και στα αναγκαία προσθέτει τα περιττάγια να λιπαίνη το σώμα ή να το διεγείρη σε κακές επιθυμίες ή απλώς έτσι για φιληδονία σωματική, πάν­τως δεν κάμει τίποτε άλλο παρά ετοιμάζει πλουσιωτέρα τροφή στους σκώληκες. Επομένως καλώς ψάλλει ο προφήτης Δαβίδ, «ποιά είναι η ωφέλεια από το αίμα μου, όταν θα κατεβαίνω στη φθορά;» (Ψαλμ. 29, 11).

9. Όταν λοιπόν νηστεύης και τρέφεσαι μ’ εγκράτεια, να μη αποθηκεύης γι’ αύριο τα περισσεύματα, αλλά όπως ο Κύριος πτωχεύοντας μας επλούτισε, έτσι και συ πεινώντας εκουσίως, χόρτασε τον ακουσίως πεινασμένο· τότε η νηστεία σου θα είναι σαν περιστερά που φέρει κάρφος ελαίας κι’ ευαγγελίζεται στην ψυχή σου την σωτηρία από τον κατακλυσμό. «Εάν αφαίρεσης από το μέσο σου τον ζυγό και τη χειροδικία και τον κακόβουλο λόγο», λέγει ο μέγας Ησαΐας, «και δώσης στον πεινασμένο άρτο με την ψυχή σου και χόρτασης πεινασμένη ψυχή, τότε το φως σου θα λάμψη στο σκότος και το σκότος σου θα είναι σαν μεσημβρία» (Ησ. 58, 9). Εάν δε δεν θέλης να δώσης τα δικά σου, τουλά­χιστον ν’ απέχης από τα ξένα και να μη κάμης κατοχή στα πράγματα που δεν είναι δικά σου, αρπάζοντας και θησαυρίζον­τας και από τους πτωχότερους μερικές φορές αδίκως, για να μη ακούσης από τον ίδιο τον προφήτη δικαίως τούτο· «δεν είναι αυτή η νηστεία που προτιμώ εγώ», λέγει ο Κύριος, «ούτε αν κάμψης τον λαιμό σου σαν κρίκο, θα γίνη δεκτή η νηστεία σου· αλλά ν’ απαλλαγής από κάθε δεσμό αδικίας, να διάλυσης τους δεσμούς των βιαίων συναλλαγών, να διάσπασης κάθε άδικη υποχρέωσι· τότε το φως σου θα εκχυθή σαν αυγή κι’ η θερα­πεία σου θ’ αναφανή γρήγορα, η δικαιοσύνη σου θα είναι εμπροσθοφυλακή σου και η δόξα του Κυρίου θα είναι οπισθοφυ­λακή σου» (Ησ. 58, 5-8).

10. Εάν λοιπόν δεν δίδης στον πτωχό από τα δικά σου, και μάλιστα τα περισσεύματα, τουλάχιστον να μη τ’ αποκτάς σε βά­ρος του πτωχού· αν και ο δεσπότης των όλων Χριστός αποπέμ­ποντάς τους της αριστεράς μερίδος στο πυρ και καταρώμενος αυτούς, δεν τους καταδικάζει σαν άρπαγες, αλλά ως μη μεταδί­δοντας στους ενδεείς. Επομένως οι άρπαγες και οι άδικοι ούτε θ’ αναστούν για παρουσίασι και κρίσι, αλλά αμέσως για μεγα­λύτερη καταδίκη και κατάκρισι, αφού κι’ εδώ, όπως φαίνεται, αυτοί ποτέ δεν παρουσιάσθηκαν στον Θεό εντελώς από ψυχή· «διότι», λέγει, «όσοι τρώγουν τον λαό μου σαν άρτο δεν επεκαλέσθηκαν τον Θεό» (Ψαλμ. 13, 5). Ο πλούσιος του οποίου οι αγροί εκαρποφόρησαν αφθόνως (Λουκά 12, 16) και ο ενδεδυμένος με πορφύρα και βύσσο (Λουκά 16, 19) δικαίως καταδικάζονται, όχι διότι αδίκησαν κάποιον, αλλά διό­τι δεν μετέδωσαν από όσα δικαίως απέκτησαν αυτοί· διότι τα θησαυρίσματα είναι κοινά από τα κοινά ταμεία των κτισμάτων του Θεού. Πώς λοιπόν δεν είναι πλεονέκτης αυτός που οικειο­ποιείται τα κοινά, έστω και αν δεν είναι σαν εκείνο που σφετε­ρίζεται φανερά τα ξένα; Επομένως ο μεν πρώτος θα υποστή, αλλοίμονο, την φρικτή διχοτόμησι ως κακός δούλος, ο δε άλ­λος θα υποστή τα δεινότερα και φρικωδέστερα, και κανένας από τους δύο δεν θα μπορέση να τα διαφύγη, αν δεν δεξιωθή τους πτωχούς, ώστε ο ένας να διαχειρισθή καλώς τα εμπιστευ­μένα σ’ αυτόν από τον Θεό, ο δε άλλος να σκορπίση καλώς τα κακώς συναχθέντα.

11. Ο μέγας Παύλος γράφοντας προς τους Θεσσαλονικείς, τους προγόνους σας βέβαια, περί φιλαδελφίας, λέγει, «δεν έχε­τε ανάγκη να σας γράφω, διότι είσθε θεοδίδακτοι στο ν’ αγαπά­τε αλλήλους» (Α’ Θεσσ. 4, 9).

12. Αφού λοιπόν ο Κύριος είπε προς μερικούς, «αν ήσαστε τέ­κνα τού Αβραάμ, θα εκτελούσατε τα έργα του Αβραάμ» (Ιω. 8, 39), ας φοβηθούμε κι’ εμείς τον λόγο τούτον, που δεν λέγεται μεν προς εμάς εδώ, αλλά θα λεχθή, ο μη γένοιτο, κατά τη φρικτή ημέρα, όταν η συγγένεια κρίνεται μάλλον από την ομοιότητα των πε­πραγμένων όταν όλοι όσοι έχουν αγαπήσει την εν Χριστώ πτωχεία ή, αν όχι, τουλάχιστον τους πτωχούς, οι καταφρονηταί της δόξας, οι ερασταί της εγκρατείας, οι όχι μόνο ακροαταί αλλά και ποιηταί των ευαγγελικών θεσπισμάτων, κατά την ευχή του κοινού κατά χάριν Πατρός, θα είναι υπερφυώς ένα· «δώσε», λέγει, «να είναι όλοι αυτοί ένα, όπως εμείς είμαστε ένα» (Ιω. 17, 22)· όταν φανερά η κριτικωτάτη μάχαιρα του Πνεύματος θα διχάση τον άνθρωπο κατά του πατρός και την θυγατέρα κατά της μητρός και θα καταστήση ξένους μεταξύ των τους ανο­μοίους στους τρόπους· διότι αν τους ξεχωρίζη εδώ, πόσο περισ­σότερο εκεί, οπού ο παντογνώστης αποφαίνεται προς τους μη ωμοιωμένους «δεν σας γνωρίζω»; Διότι δεν έχουν, όπως έπρεπε την εικόνα του επουρανίου, δεν έγιναν οικτίρμονες όπως ο κοι­νός Πατήρ, δεν έκαμαν τα υπάρχοντα κοινά με τους ενδεείς, όπως εκείνος μετέδωσε δωρεάν από τα αγαθά του σε όλους, δεν έγιναν ευμενείς προς τους πλησίον, δεν έκαμαν πλησίον τους μακρινούς με την ευεργεσία· εξ αιτίας άρα της ανομοιότη­τας αυτής ούτε γνωρίζει ούτε δέχεται στον οίκο του τοιούτους ο αγαθός. Εάν δε αυτός ειπή έτσι, τα ίδια περίπου θα ειπούν και όσοι έζησαν κατά το παράδειγμά του εδώ και θα συμβασιλεύσουν εκεί μαζί του προς τους εξ αίματος συγγενείς των που δεν είναι παραπλήσιοι στην αρετή με αυτούς.


13. Και αν ειπή κάποιος, εγώ είμαι παιδί σου, εγώ ήμουν πατέ­ρας σου, εγώ αδελφός σου· τότε ο μεν τελευταίος θ’ ακούση ότι κανείς δεν είναι πατέρας πλην ενός, του Θεού, ο δε πρώτος θ’ ακούση, αν ήσουν δικό μου τέκνο, θα ήσουν μιμητής μου, τώρα δε είσαι εκείνου του πατρός τέκνο, του οποίου και των επιθυ­μιών ήσουν εργάτης· φύγε για να μείνης αιωνίως με αυτόν, διό­τι εγώ δεν σε γνωρίζω· διότι όλα όσα είναι του Θεού είναι δικά μου, εσύ δε δεν είσαι του Θεού. Το δικό μου και το δικό σου έχει εκδιωχθή τώρα πλέον, αφού εμείς το εμισήσαμε και στον εκλείψαντα εκείνον βίον· γι’ αυτό κι’ εγίναμε κληρονόμοι της βασιλείας αυτής. Όπου υπήρχε αυτός ο κατά τους θείους πατέ­ρες ψυχρός λόγος, το δικό μου και το δικό σου, απουσίαζε ο δεσμός της αγάπης και ο Χριστός είχε εκδιωχθή· σ’ αυτούς που τους κυριαρχούσε τότε το πάθος τούτο, προξενούσε φιλαυτία, φιλαργυρία, μισαδελφία και κάθε είδος κακίας· το ίδιο πάθος τους καταισχύνει και τώρα.

14. Ας φοβηθούμε λοιπόν, αδελφοί, αυτά τα πράγματα, παρα­καλώ· διότι πραγματικά είναι φρικτά. Ας ρυθμίσωμε τη διαγωγή μας, όπως αρέσει στο Θεό· ας αφήσωμε για να αφεθούμε, ας ελεήσωμε για να ελεηθούμε πολλαπλασίως· διότι αυτός για χάρι μας επτώχευσε τελευταία, αναδεχόμενος στον εαυτό του την ελεημοσύνη, από μεγαλοδωρία πολλαπλασιάζει την αμοιβή· πρέπει λοιπόν κανείς ή να είναι κατά το παράδει­γμά του πτωχός, και θα ζήση μαζί μ’ εκείνον, ή να έχη τα αγαθά κοινά με τους για εκείνον πτωχούς, και δι’ αυτών θα σωθή. Ας αποκτήσωμε ευσπλαγχνία· ας δώσωμε αυτοβούλως δείγμα της προς τον αδελφό αγάπης και της προς τον κοινό Πατέρα και δε­σπότη αφοσιώσεως. Καταλληλότερο δε γι’ αυτά καιρό δεν θα εύρη κανείς από τις νηστήσιμες αυτές ημέρες· διότι, αν συνάψη με την νηστεία την συμπάθεια, θ’ απαλείψη κάθε αμάρτημα, θα προσκυνήση με παρρησία τα σωτήρια πάθη, θα συνευφρανθή με την ανάστασι του Χριστού και θα επιτύχη την αιώνια απολύτρωσι.

15. Αυτήν είθε όλοι εμείς να επιτύχωμε εν Χριστώ τω Θεώ ημών στον οποίο πρέπει κάθε δόξα, τιμή και προσκύνησις μαζί με τον άναρχο Πατέρα του και το πανάγιο και αγαθό και ζωο­ποιό Πνεύμα, τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Γένοιτο.

Τρίτη 9 Απριλίου 2019

Άναψε την ψυχή με την προσευχή (Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος)

Πίστεψέ με, δεν έχει τόσο την ικανότητα να καθαρίζει τη σκουριά η φωτιά, όσο η νυχτερινή προσευχή τη σκουριά των αμαρτιών μας.
Ας ντραπούμε, αν όχι κανέναν άλλον, τους νυκτερινούς φύλακες. Εκείνοι περιέρχονται τους δρόμους για τον ανθρώπινο νόμο, φωνάζοντας δυνατά μέσα στην παγωνιά και περπατώντας μέσα από τα στενά, και πολλές φορές βρέχονται και παγώνουν για σένα και την σωτηρία σου και για τη φύλαξη των χρημάτων σου.
Εκείνος για τα χρήματα σου παίρνει τόσα προνοητικά μέτρα, ενώ εσύ ούτε για τη δική σου ψυχή;
Και μάλιστα εγώ δεν σε αναγκάζω να περιφέρεσαι έξω στο ύπαιθρο όπως εκείνος, ούτε να πιέζεσαι φωνάζοντας δυνατά, αλλά μένοντας μέσα σ’ έναν απόμερο χώρο, στο ίδιο το δωμάτιο σου, γονάτισε, παρακάλεσε τον Δεσπότη.
Γιατί αυτός ο ίδιος ο Δεσπότης διανυκτέρευσε πάνω στο όρος των Ελαιών;…
Όχι για να γίνει πρότυπο για μας; Τότε αναπνέουν τα φυτά, τη νύχτα εννοώ· τότε και η ψυχή, ακόμη περισσότερο απ’ αυτά, δέχεται τη δροσιά.
Αυτά τα οποία ο ήλιος της ημέρας τα ξήρανε, αυτά τη νύχτα δροσίζονται.
Αποτελεσματικότερα από κάθε δροσιά είναι τα δάκρυα που χύνονται εναντίον των επιθυμιών και κάθε φλογώσεως και καύσωνα και δεν αφήνουν να πάθουμε κανένα κακό.
Αν δεν απολαύσει (η ψυχή) αυτή τη δροσιά, την ημέρα θα ξεραθεί εντελώς…
Αλλά όχι, να μη συμβεί κανένας από μας να τροφοδοτήσει εκείνη τη φωτιά, αλλά αφού δροσιστούμε και απολαύσουμε τη φιλανθρωπία του Θεού, έτσι όλοι να ελευθερωθούμε από το φορτίο των αμαρτιών μας με τη χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
«Ο Θεός έχει αυτό το «χούι»: το μεσονύκτιο να μιλάει στον άνθρωπο…» ~ Αρχιμ. Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου
Ο Θεός δεν νοιάζεται για τον τόπο. Ζητάει μόνο θερμότητα καρδιάς και αγνότητα ψυχής. Να, και ο απόστολος Παύλος προσευχήθηκε όχι σε ναό όρθιος ή γονατιστός, αλλά μέσα σε φυλακή πεσμένος ανάσκελα, καθώς τα πόδια του ήταν σφιγμένα στην ξυλοπέδη.
Επειδή, όμως, προσευχήθηκε με θέρμη, αν και πεσμένος, και τη φυλακή έσεισε και τα θεμέλια σάλεψε και το δεσμοφύλακα τράβηξε στην αληθινή πίστη μαζί με όλη την οικογένειά του (Πράξ. 16:25-35).
Ο άρρωστος Εζεκίας ούτε όρθιος ούτε γονατιστός, αλλά πεσμένος στο κρεβάτι παρακάλεσε για τη θεραπεία του το Θεό, που με τον προφήτη Ησαΐα του είχε προαναγγείλει το θάνατο του.
Και κατόρθωσε με την καθαρότητα και τη θερμότητα της καρδιάς του να μεταβάλει τη θεϊκή απόφαση (Δ’ Βασ. 20:1-6).
Ο ληστής, πάλι, καρφωμένος πάνω στο σταυρό, με λίγα λόγια κέρδισε τη βασιλεία των ουρανών (Λουκ. 23:42-43).
Και ο Ιερεμίας μέσα στο λάκκο με τη λάσπη (Ιερ. 45:6) και ο Δανιήλ μέσα στο λάκκο με τα θηρία (Δαν. 6:16) και ο Ιωνάς μέσα στην κοιλιά του κήτους (Ιων. 2:1-2), όταν προσευχήθηκαν θερμά, απομάκρυναν τις συμφορές, που τους είχαν βρει, και βοηθήθηκαν από το Θεό.
«Και τι θα λέω, όταν προσεύχομαι;», θα με ρωτήσεις. Θα λες ό,τι και η Χαναναία του Ευαγγελίου. «Ελέησέ με, Κύριε!», παρακαλούσε εκείνη. «Η θυγατέρα μου βασανίζεται από δαιμόνιο» (Ματθ. 15:22). «Ελέησέ με, Κύριε!», θα παρακαλάς κι εσύ.
«Η ψυχή μου βασανίζεται από δαιμόνιο». Γιατί η αμαρτία είναι μεγάλος δαίμονας. Ο δαιμονισμένος ελεείται, ενώ ο αμαρτωλός αποδοκιμάζεται. «Ελέησέ με!».
Μικρή είναι η φράση. Και όμως, γίνεται πέλαγος φιλανθρωπίας, καθώς, όπου υπάρχει έλεος, εκεί υπάρχουν όλα τα αγαθά. Και όταν βρίσκεσαι έξω από την εκκλησία, φώναζε μυστικά: «Ελέησέ με!».
Φώναζε με τη σκέψη σου, χωρίς να κινείς τα χείλη σου. Γιατί ο Θεός μας ακούει και όταν σωπαίνουμε. Δεν απαιτείται τόσο ο τόπος, όσο ο τρόπος προσευχής. Και στο λουτρό αν είσαι, να προσεύχεσαι.
Όπου κι αν είσαι, να προσεύχεσαι. Όλη η κτίση είναι ναός του Θεού. Εσύ ο ίδιος είσαι ναός του Θεού, και ψάχνεις τόπο για να προσευχηθείς;…

Δευτέρα 8 Απριλίου 2019

Στρατιώτες, αθλητές και ασθενείς…(Συντάκτης Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης)

Η Αγία Γραφή και, στη συνέχεια, οι άγιοι διδάσκαλοι της Ορθοδοξίας (Πατέρες της Εκκλησίας) αξιοποιούν εικόνες και παραδείγματα από διάφορες περιοχές της ζωής,


για να εξηγήσουν τη σχέση του ανθρώπου με το Θεό και την περιπέτεια της σωτηρίας του ανθρώπου.

Νομίζω ότι οι κυριότερες περιοχές, από τις οποίες αντλούν τέτοια στοιχεία είναι τρεις:

Α) Ο πόλεμος. Οι χριστιανοί χαρακτηρίζονται στρατιώτες, που τιμούν και υπηρετούν τον «πάντων βασιλέα», τον «βασιλέα της δόξης» Ιησού Χριστό.

Μόνο που αυτός ο βασιλέας είναι παράδοξος: εκτός του ότι μοιράζεται τη βασιλεία Του με κάθε άνθρωπο που το επιθυμεί («κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν», Ματθ. 25, 34), είναι ένας βασιλιάς που δεν εξουσιάζει, αλλά γίνεται δούλος και πεθαίνει ένα μαρτυρικό και ατιμωτικό θάνατο για να σώσει τους ανθρώπους. Το στέμμα του είναι το ακάνθινο στεφάνι, το σκήπτρο Του ο σταυρός, η βασιλική του στολή είναι ο ματωμένος χιτώνας του. Και έτσι εικονίζεται στην περίφημη εικόνα της Ορθόδοξης Εκκλησίας που ονομάζεται «Ο Βασιλεύς της Δόξης».

Ο χριστιανός λοιπόν είναι «στρατιώτης Ιησού Χριστού», οπλισμένος με τα πνευματικά «όπλα του φωτός» (προς Ρωμαίους 13, 12), ο οποίος πολεμά ενάντια στα πάθη του και στο κακό που υπάρχει στον κόσμο, για να σώσει και τον εαυτό του και τους άλλους. Αν νικήσει στον αγώνα κατά των παθών του, αυτή η νίκη είναι η σωτηρία του. Αν ηττηθεί, δηλ. τελικά επιλέξει μια ζωή σκοτεινή και αποκομμένη από το Θεό, αυτό σημαίνει ότι έχασε την ψυχή του. Μόνο που αυτή η νίκη πολλές φορές στα μάτια του κόσμου φαίνεται ήττα: ο Κύριος σταυρώθηκε, οι μάρτυρες θανατώθηκαν, οι ευσεβείς και ενάρετοι χριστιανοί δεν κοιτάζουν το συμφέρον τους, δεν επιδιώκουν πλούτη και δόξα, κατά τα κριτήρια των ανθρώπων, αλλά κατά Θεόν δοξάζεται στην αιωνιότητα.

Ο σταυρός του Κυρίου χαρακτηρίζεται «όπλον ειρήνης, αήττητον τρόπαιον», η Θεοτόκος, εκτός από βασίλισσα των ουρανών, είναι και Υπέρμαχος Στρατηγός και οι Πατέρες της Εκκλησίας είναι «θεηγόροι οπλίται παρατάξεως Κυρίου» (τροπάριο, δοξαστικό της Κυριακής των αγίων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου).

Και η Εκκλησία των χριστιανών που ζουν στη γη είναι «στρατευομένη Εκκλησία», ενώ η ουράνια Εκκλησία των αγγέλων και των σεσωσμένων αδελφών μας, που όλοι μετέχουν στην αγιότητα του Θεού εν Χριστώ, είναι η «θριαμβεύουσα» Εκκλησία.

Σύμφωνα με τον πατέρα της σύγχρονης ελληνικής αγιογραφίας Φώτη Κόντογλου, τα όπλα, που εικονίζονται να φέρουν οι στρατιωτικοί άγιοι (π.χ. ο άγιος Γεώργιος), συμβολίζουν τα πνευματικά όπλα του χριστιανού, που αναφέρει ο απόστολος Παύλος στην προς Εφεσίους, 6, 10-20: «την πανοπλίαν του Θεού», «τον θώρακα της δικαιοσύνης», «την μάχαιραν του Πνεύματος» κ.τ.λ. (βλ. Φ. Κόντογλου, «Έκφρασις της Ορθοδόξου Εικονογραφίας», τ. 1, σελ. 319-320).

Ο Iερός Χρυσόστομος λέει:

«Γιατί τέτοιος είναι ο πόλεμός μας: δεν κατασκευάζει νεκρούς από τους ζωντανούς, αλλά ζωντανούς από τους νεκρούς, γεμάτος ημεράδα και μεγάλη επιείκεια. (…) Δική μου συνήθεια είναι να διώκομαι και να μη διώκω, να εκτοπίζομαι και να μην εκτοπίζω. Όπως φέρθηκε και ο Χριστός, που δε σταύρωσε, αλλά σταυρώθηκε, δε ράπισε, αλλά ραπίστηκε. “Αν μίλησα άσχημα, απόδειξέ μου το. Αν μίλησα σωστά, γιατί με δέρνεις;” [Ιω. 18, 23]. Ο Κύριος της οικουμένης απολογείται στο δούλο του αρχιερέα, ακόμη κι όταν ραπίζεται στο στόμα, από το οποίο βγήκε λόγος που χαλίνωσε τη θάλασσα και ανέστησε το Λάζαρο, τέσσερις μέρες νεκρό (…). Αν και μπορούσε να ρίξει κεραυνό και να σείσει τη γη και να παραλύσει το χέρι του δούλου, τίποτε απ’ αυτά δεν έκανε, αλλά και απολογείται και φέρεται με πραότητα, διδάσκοντας εσένα, που είσαι άνθρωπος, να μην αγανακτείς ποτέ» («Εις τον άγιον ιερομάρτυρα Φωκάν», Patrologia Graeca, τόμ. 50, 841-842).

2) Ο αθλητισμός. Ο χριστιανός είναι αθλητής και η ζωή εδώ στίβος, όπου ο άνθρωπος αθλείται και η σωτηρία του νοείται ως νίκη που βραβεύεται με «τον αμαράντινον της δόξης στέφανον». Ο Ιησούς Χριστός χαρακτηρίζεται «Αγωνοθέτης» και οι σωζόμενοι χριστιανοί είναι «στεφανίτες» (στεφανωμένοι νικητές).

Η εξαιρετική αυτή μεταφορά έχει και μια προέκταση, λίγο αναπάντεχη: φανερώνει την αποδοχή, από πλευράς του Θεού, αλλά και από πλευράς της Εκκλησίας, κάθε αγωνιστικής προσπάθειας του ανθρώπου στον «καλόν αγώνα», έστω κι αν απέχει πολύ από την τελειότητα.

Όπως κάθε άνθρωπος οφείλει να γυμνάζει το σώμα του, έστω και λίγο, για να διατηρήσει την υγεία του, έτσι οφείλει να καταβάλλει προσπάθεια τήρησης των εντολών του Χριστού, για να διατηρήσει την πνευματική του υγεία, δηλαδή τη σχέση του με τον Κύριο (που είναι και σχέση με τον πλησίον, αλλά και με τον εαυτό του και με όλα τα πλάσματα του Θεού). Λέγοντας «πνευματική υγεία» δεν εννοούμε την ψυχική υγεία (για την οποία αρμόδιοι είναι οι ψυχίατροι), αλλά την υγεία που σχετίζεται με την πνευματική ζωή, τη ζωή εντός της χάριτος του Αγίου Πνεύματος.

Κάποιος, που απλώς κάνει ένα ελαφρύ περπάτημα ή κάποια ελαφριά προπόνηση μια δυο φορές την εβδομάδα στο γυμναστήριο, σίγουρα δεν θα γίνει ολυμπιονίκης, όμως συμβάλλει στη διατήρηση μιας καλής φυσικής κατάστασης. Ομοίως, κάποιος που κάνει τον αγώνα του για να τηρήσει τις εντολές του Κυρίου στην καθημερινή του ζωή και κάνει έστω μια προσπάθεια χριστιανικής ζωής, με εκκλησιασμό, εξομολόγηση, θεία κοινωνία, προσευχή και ελαφριά νηστεία, αλλά δεν επιδίδεται στον έντονο πνευματικό αγώνα άλλων χριστιανών, πιο προοδευμένων πνευματικά, αυτός μάλλον δεν θα γίνει άγιος Παΐσιος, αλλά έχει κάνει ήδη τα πρώτα βήματα στην πνευματική ζωή, και αυτά τα βήματα, αν έχει καλή πρόθεση, κάπου θα τον φτάσουν.

Φυσικά χρειάζεται αυτογνωσία και όχι αυταπάτη, όχι δηλαδή να νομίζουμε ότι είμαστε τέλειοι ή «σχεδόν τέλειοι», αλλά να τοποθετούμε την αξία της προσπάθειάς μας στις σωστές διαστάσεις της, του μέτριου ή του αρχάριου αθλητή. Και τούτο θα γίνει με τη βοήθεια του ειδικού πνευματικού γυμναστή μας, του εξομολόγου μας.

Το πρόβλημα είναι να αρνούμαστε να κάνουμε οποιαδήποτε προσπάθεια πνευματικού και ηθικού αγώνα, και μάλιστα να επιμένουμε ότι έχουμε δίκιο και ότι αυτή είναι η σωστή συμπεριφορά στη ζωή, απορρίπτοντας επιπλέον εκείνους που αγωνίζονται περισσότερο. Τότε μοιάζουμε με τους ανθρώπους που συνειδητά και ανυποχώρητα βλάπτουν τη σωματική τους υγεία και μάλιστα εξοργίζονται όταν κάποιος τους συστήσει να προσέχουν, ακόμη κι αν το κάνει με αγάπη και ευγένεια.

3) Η ιατρική είναι ο τρίτος χώρος, από τον οποίοι οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας λαμβάνουν παραδείγματα για την πνευματική ζωή και τη σωτηρία μας. Και τα παραδείγματα αυτά αφορούν κυρίως στο ζήτημα της αμαρτίας και της μετάνοιας.

Ο ίδιος ο Κύριος παρομοίασε τους αμαρτωλούς με ασθενείς και τη σωτηρία με ευρωστία. Είπε: «ου χρείαν έχουσιν οι ισχύοντες ιατρού, αλλ’ οι κακώς έχοντες» (Ματθ. 9, 12). Και σε άλλες περιπτώσεις, όπως στην παραβολή του ασώτου, παρομοίασε την αμαρτία και την απομάκρυνση από το Θεό με σωματική εξάντληση και ασθένεια.

Αυτό σημαίνει ότι η αμαρτία δεν εννοείται ως παράβαση νόμου, που ο Θεός, σαν δικαστής, τη δικάζει και την τιμωρεί, αλλά ως ασθένεια, που ο Θεός, σαν γιατρός, καλεί τον άνθρωπο κοντά Του για να τον γιατρέψει και να τον σώσει: «Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς» (Ματθ. 11, 28). Και στην περίπτωση του παραλυτικού της Καπερναούμ (Μάρκον, κεφ. 2), συνέδεσε τη σωματική υγεία με την άφεση των αμαρτιών.

Το παράδειγμα αυτό έχουν αναπτύξει πάρα πολύ οι Πατέρες της Εκκλησίας, ώστε η Εκκλησία χαρακτηρίζεται «ιατρείον πνευματικόν» και ο Χριστός «ιατρός των ψυχών και των σωμάτων ημών». Ως άνθρωποι, είμαστε αμαρτωλοί, όχι επειδή είμαστε πραγματικά «κακοί», αλλά επειδή αφήνουμε τον εαυτό μας να εξαρτηθεί από πάθη, τα οποία ριζώνουν μέσα μας, απορροφούν την αγάπη μας και τη στρέφουν προς τον εαυτό τους, αντί να στρέφεται προς το Θεό και το συνάνθρωπο, και τελικά μας καταστρέφουν. Δεν μας καταδικάζει ο Θεός, αλλά εμείς αυτοκαταδικαζόμαστε και καταστρεφόμαστε. Γι’ αυτό και η συγχώρηση του Θεού προς τους ανθρώπους δεν έχει πάντα αποτέλεσμα, επειδή οι άνθρωποι δυστυχώς πολλές φορές αρνούμαστε το ίδιο το έλεος του Θεού και βυθιζόμαστε στο βούρκο μας, όπως ένας εξαρτημένος που αρνείται να πολεμήσει την εξάρτησή του.

Γι’ αυτό και πολλά βιβλία αγίων της Εκκλησίας μας, που μιλούν για την αμαρτία και τη σωτηρία, μοιάζουν με βιβλία ιατρικής, ιδίως ψυχοθεραπείας, όπως η «Κλίμαξ» του αγίου Ιωάννη του Σιναΐτη, τα «Κεφάλαια περί αγάπης» του αγίου Μάξιμου του Ομολογητή κ.π.ά. Γι’ αυτό επίσης και σύγχρονοι σημαντικοί ορθόδοξοι συγγραφείς έχουν γράψει ανάλογα έργα, όπως η «Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία» του μητροπολίτη Ναυπάκτου Ιερόθεου Βλάχου και η «Θεραπευτική των πνευματικών νοσημάτων» του Γάλλου ορθόδοξου θεολόγου Ζαν Κλωντ Λαρσέ, που αναφέρεται στα «ψυχοφθόρα πάθη», που οδηγούν τον άνθρωπο στην απώλεια της αιώνιας σωτηρίας του.

Γράφει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: όπως ο γιατρός πολεμά τις ασθένειες με φάρμακα, δίαιτα, αλλά και – όταν χρειάζεται – κάψιμο και τομές και τις αυστηρότερες θεραπείες, έτσι κι εμείς πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα πάθη, την αγριότητα και ό,τι μας απομακρύνει από το Θεό και, αντί γι’ αυτά να εισάγουμε στη ζωή μας την ημεράδα και τη φιλία προς Αυτόν:

«Χώρας, και καιρούς, και ηλικίας, και ώρας, και τα τοιαύτα ο ιατρός επισκέψεται φαρμακεύσει τε και διαιτήσει, και τηρήσει τα βλαβερά […] καί που και καύσεσι, και τομαίς, και τοις αυστηροτέροις της θεραπείας, έστιν ότι και εφ’ ων χρήσεται ων ούπω τοσούτον ουδέν, καν επίπονα σφόδρα και χαλεπά φαίνηται, όθεν ήθη, και πάθη, και βίους, και προαιρέσεις, και εί τι άλλο τοιούτο το εν ημίν, κατοπτεύσαί τε και ιατρεύσαι, και παν όσον θηριώδες και άγριον εξορίσαντας της συζυγίας της ημετέρας, παν όσον ήμερον και Θεώ φίλον αντεισαγαγείν τε και βεβαιώσασθαι […] μη τω χείρονι το κρείττον δυναστεύεσθαι συγχωρήσαντας, ήπερ αδικιών η μεγίστη τω δε άρχοντι και ηγεμονικώ το τη φύσει δεύτερον υποτάξαντεςώσπερ δη νόμοις θείοις, και κάλλιστα έχων επί πάσης αυτού της κτίσεως, όση τε ορατή, και όση υπέρ την αίσθησιν» (Απολογητικός της εις τον Πόντον φυγής ένεκεν, ιη΄, Patrologia Graeca, τόμ. 35, 428Α-Β).

Το ότι η αμαρτία νοείται ως ασθένεια, ο αμαρτωλός ως ασθενής (όχι ως υπόδικος), ο Ιησούς Χριστός ως Αρχίατρος, η Εκκλησία ως νοσοκομείο και οι ιερείς (πνευματικοί πατέρες, οδηγοί και διδάσκαλοι) ως ιατροί και νοσοκόμοι, έχει ορισμένες ιδιαίτερα σημαντικές προεκτάσεις.

Η μία από αυτές είναι ότι, όπως δεν καταδικάζουμε έναν ασθενή λόγω της ασθένειάς του, έτσι δεν καταδικάζουμε μέσα μας έναν αμαρτωλό λόγω της αμαρτίας του – εξάλλου, όλοι είμαστε αμαρτωλοί, ο καθένας σε άλλο τομέα και πιθανόν με διαφορετική ένταση, όμως όλοι. Και το να καταδικάζουμε τον αδελφό μας και να τον θεωρούμε ανάξιο της αγάπης και της συγγνώμης μας είναι ήδη πολύ σοβαρή αμαρτία. Καταδικάζουμε τη συμπεριφορά και τα λάθη, με σκοπό τη σωτηρία του αδελφού μας, δεν καταδικάζουμε όμως και δεν απορρίπτουμε τον ίδιο τον άνθρωπο.

Μια άλλη προέκταση είναι ότι, όπως σε ένα νοσοκομείο συναντούμε πολύ περισσότερους ασθενείς παρά υγιείς, έτσι και στην Εκκλησία συναντούμε πολύ περισσότερους αμαρτωλούς, παρά αγίους. Αυτό πρέπει να το έχουμε υπόψιν όταν κρίνουμε τους χριστιανούς και, επειδή διαπιστώνουμε τα ελαττώματά τους, απομακρυνόμαστε από την Εκκλησία και τη χριστιανική ζωή.

Οι «αμαρτωλοί» που μας σκανδαλίζουν, όταν πηγαίνουν στη θεία λειτουργία, νηστεύουν και γενικά κάνουν την προσπάθειά τους να ζήσουν χριστιανικά, έχουν ένα πλεονέκτημα έναντι εκείνων που τους κατακρίνουν: βρίσκονται μέσα στην Εκκλησία, ενώ οι επικριτές τους στέκονται απ’ έξω, όπως ο «δίκαιος» μεγάλος αδελφός του ασώτου υιού, που αρνιόταν να λάβει μέρος στο εορταστικό τραπέζι για την επιστροφή του αδελφού του, ακόμη και όταν ο πατέρας του «εξελθών παρεκάλει αυτόν» (Λουκ. 15, 28).

Τέλος, αυτή η αντιμετώπιση του αμαρτωλού, ως ασθενούς και όχι ως εγκληματία, είναι μία από τις σοβαρές διαφορές της Ορθοδοξίας από τον παπισμό, δηλ. από τον εσφαλμένο δρόμο που τράβηξε η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία κατά το Μεσαίωνα. Εκεί απορρίφθηκε η αρχαία χριστιανική διδασκαλία ότι ο άνθρωπος μπορεί να ενωθεί με το Θεό και να γίνει άγιος, αντιμετωπίστηκε ως αιώνιος υπόδικος στο δικαστήριο του Θεού και συνεπώς υποτιμήθηκε. Από αυτό μέχρι το σημείο που έφτασε ο παπισμός, να βασανίζει ανθρώπους και να τους καίει ζωντανούς μέσω της «Ιεράς Εξέτασης», δυστυχώς η απόσταση διανύεται εύκολα.

Και πάλι όμως, εμείς απορρίπτουμε την αίρεση, όχι τους αιρετικούς ως ανθρώπους, όπως έλεγε και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος – αλλιώς πέφτουμε κι εμείς στα ίδια επίπεδα.

Στρατιώτες, λοιπόν, πάνοπλοι και ετοιμοπόλεμοι, αθλητές που αγωνίζονται προσδοκώντας τη νίκη και ασθενείς στο δρόμο προς τη θεραπεία και την υγεία μας – αυτοί είμαστε οι χριστιανοί. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Και στο τέρμα του δρόμου μάς περιμένει «ο της δικαιοσύνης στέφανος» (Β΄ προς Τιμόθεον, 4, 8), τον οποίο επιθυμούμε όχι μόνο για τον εαυτό μας, αλλά για όλους τους αδελφούς μας, για όλο τον κόσμο.

Παρασκευή 5 Απριλίου 2019

Τα μέλη της Εκκλησίας, ποτέ δεν αξίζει γίνονται οπαδοί. (Συντάκτης π.Αντώνιος Χρήστου)

Αγαπητοί μου αναγνώστες, ένα από τα βασικά στοιχεία του Χριστιανού, είναι και η αρετή της υπακοής.

Υπακοή σημαίνει η εκούσια αποκοπή του ιδίου θελήματος, η εμπιστοσύνη στον πνευματικό ή στον προεστό της λατρευτικής Συνάξεως και γενικότερα στις αποφάσεις της ποιμένουσας Εκκλησία. Φυσικά όπως σε όλα, έτσι και εδώ υπάρχουν ασφαλιστικές δικλείδες. Στο θέμα της Υπακοής δεν μπορεί να εφαρμοστεί και ένα μέλος δεν οφείλει υπακοή, όταν α) υπάρχει σαφέστατη δογματική απόκλιση ή αλλοίωση των δογμάτων και των Ιερών Κανόνων ή β) σε θέματα προτροπής σε αμαρτία!Για το κοσμικό φρόνημα και την σύγχρονη εποχή της υπερτονίσεως των δικαιωμάτων, δυστυχώς δεν μπορεί να γίνει κατανοητή η ωφέλεια της Υπακοής. Μάλιστα για πολλούς, ίσα ίσα που αποτελεί γι΄ αυτούς σκάνδαλο, την χλευάζουν και την θεωρούν αναχρονιστική και σκοταδιστική. Το περίεργο βέβαια είναι, ότι οι ίδιοι που εναντιώνονται και πολεμούν την Εκκλησιαστική υπακοή, από την άλλη κατά περίεργο τρόπο, δεν έχουν πρόβλημα και υπακούουν σχεδόν κατά γράμμα τις τάσεις της μόδας, αυτά που διατρανώνουν οι Αστρολόγοι για τα ζώδια που ανήκουν, στις απόψεις που τα θέλω τους επιβάλλουν, σε ένα σωρό συλλόγους που ακολουθούν πιστά τα καταστατικά, στους προπονητές τους στα γυμναστήρια και στους αθλητικούς συλλόγους, στους Ιατρούς ή στους Δασκάλους και τους Καθηγητές (που φυσικά εδώ πρέπει να εμπιστευόμαστε), στα αφεντικά και στους ανωτέρους σε δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς και ένα σωρό άλλους τομείς του επιστητού. Παντού σκύβουμε το κεφάλι, στην Εκκλησία μας πιάνει η επανάσταση κατά περίεργο τρόπο….! Ακόμη και αυτοί που δηλώνουν αναρχικοί, αν το εξετάσουμε αναλυτικά θα δούμε ότι κάνουν υπακοή, στην δικιά τους «αναρχία», που ουσιαστικά είναι να διαλύσουν τις είδη θεσμικές-κοινωνικές δομές, χωρίς πάντα να έχουν να προτείνουν κάτι νέο και πιο εποικοδομητικό και σωστό…!

Εμείς όμως στην Εκκλησία, έχουμε το παράδειγμα του ίδιου του Ιδρυτού μας και Σωτήρος Χριστού, ο οποίος όπως μας τονίζει ο Απόστολος Παύλος στην προ Φιληππισίους Επιστολή : « ἀλλ᾿ ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος, καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ» (Φιλιπ. 2,7-8). Δηλαδή σε μετάφραση «αλλά άδειασε, τρόπον τινά, τον εαυτόν Του και εμίκρυνε μόνος Του την άπειρον δόξα της θεότητός Του προσκαίρως και έλαβε μορφή δούλου, γενόμενος όμοιος με τους ανθρώπους. Και ευρέθη έτσι κατά το σχήμα και την εμφάνιση σαν απλός άνθρωπος, ενώ δεν έπαυσε ούτε στιγμή να είναι και τέλειος Θεός, και εταπείνωσε τον ευατό Του γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου και μάλιστα θανάτου σταυρικού (του πλέον φρικτού και ταπεινωτικού)».

Με βάση αυτά αντιλαμβανόμαστε ότι έχουμε ένα Χριστό να υπακούει στο θέλημα Του Πατρός. Έχουμε την Παναγία μας να υπακούει στην θεία βουλή με το «ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου. καὶ ἀπῆλθεν ἀπ᾿ αὐτῆς ὁ ἄγγελος» (Λουκ. 1,38). Εμείς οι συνειδητοί Χριστιανοί δεν οφείλουμε υπακοή στον ίδιο τον Θεό, στις εντολές Του, αλλά και στα κελεύσματα των Πνευματικών ταγών της Εκκλησίας μας στα σύγχρονα θέματα που ανακύπτουν; Πως θα πορευθούμε, σαν πρόβατα που δεν έχουν ποιμένα ή ο κάθε ένας θα αυτοσχεδιάζει κατά το δοκούν; Ο Απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους Επιστολή είναι σαφής : «Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε· αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν ὡς λόγον ἀποδώσοντες· ἵνα μετὰ χαρᾶς τοῦτο ποιῶσι καὶ μὴ στενάζοντες· ἀλυσιτελὲς γὰρ ὑμῖν τοῦτο» (Εβρ. 13,17). Δηλαδή σε μετάφραση : « Να πείθεσθε και να υποτάσσεσθε με προθυμία, χωρίς δισταγμούς και δυσφορίας, στους πνευματικούς προϊσταμένους σας. Διότι αυτοί αγρυπνούν δια την σωτηρία των ψυχών σας, επειδή θα δώσουν λόγο δια σας στον Χριστό. Υπακούετε, λοιπόν, σ΄ αυτούς με προθυμία, ώστε να εκτελούν το έργο αυτό της πνευματικής καθοδηγήσεώς σας με χαρά και όχι με στεναγμούς· διότι το να στενάζουν από την δική σας απείθεια, είναι επιζήμιο σε εσάς τους ιδίους».

Όλα αυτά τα αναφέρουμε, με αφορμή διάφορων αντιδράσεων που κατά καιρούς παρουσιάζονται στην εκκλησιαστική μας πραγματικότητα που σχεδόν γίνεται καθημερινότητα, όταν «πιστοί» αντιδρούν σε μεταθέσεις κληρικών από τους Μητροπολίτες τους. Κάποιοι εναντιώνονται στην ιεραρχία, όταν δεν εκλέγει για Μητροπολίτη κάποιον αρεστό τους, αλλά κάποιον άλλον. Κάποιοι εναντιώνονται στις αποφάσεις κάποιου Προϊσταμένου Ιερέα, γιατί συμπαθούν περισσότερο τον άλλον ή τον «Γέροντά» τους! Γενικά διαπιστώνουμε το σώμα Του Χριστού, τα μέλη της Εκκλησίας, να χωρίζονται σε «στρατόπεδα-παρατάξεις» και να προσκαλούνται σε «πρόσωπα», σαν να είναι οπαδοί φανατικοί αθλητικών ομάδων ή πολιτικών παρατάξεων. Οι συγκεκριμένοι «πιστοί», δεν το έχουν σε τίποτα, να μετατρέψουν τον Οίκο Του Θεού, σε ρινγκ ή να διακόψουν μία Θεία Λειτουργία ή μία Ιερά Ακολουθία, κάτι που δεν τολμούν ακόμη και οι άπιστοι, οι άθεοι, ακόμη και οι εχθροί της Εκκλησίας. Μάλιστα όλα αυτά, στο όνομα της αλήθειας, του δικαίου, ακόμη και του θελήματος Του ίδιου Του Θεού, που ο κάθε ένας ορίζει αυθαίρετα, ανάλογα με τις δικές του επιθυμίες!

Όλα αυτά που περιγράφουμε, φυσικά δεν είναι σημερινά, είναι καταγεγραμμένα στην εκκλησιαστική ιστορία, ήδη από την εποχή του Αποστόλου Παύλου μέχρι και τις μέρες μας! Όλα αυτά γίνονται γιατί ο κάθε ένας κάνει το θέλημά Του, ή γίνεται υποχείριο και όργανα κάποιων για δικές τους ιδιοτελείς σκοπούς, με χωρίς εκκλησιαστικό φρόνημα. Ένα είναι σίγουρο, ότι το άδικο δεν ευλογείται και μέσα από την αναμπουμπούλα και τις ανθρώπινες ραδιουργίες, η χάρις και το θέλημα Του Θεού θα βασιλεύσει! Όπως πολύ ωραία έχει ειπωθεί «Ευτυχώς που ο Θεός, κάνει τα στραβά μας ευθείες»! Όμως θα δώσουμε λόγο στο Θεό «γι’ αυτά τα στραβά μας», από όπου και να προέρχονται και όσο και ψηλά να είναι στην Ιεραρχία! Είναι βούτυρο στο ψωμί των πολεμίων της Εκκλησίας, για να δικαιολογήσουν την δική τους αποχή από αυτήν! Ας μη τους κάνουμε τη χάρη! Ας είμαστε όλοι συγκρατημένοι και προσεκτικοί, ιδιαίτερα στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, γνωρίζοντας τη θέση μας και τα όρια μας! Αμήν!

Aγάπησον φιλούντας τους δικαίως μισουμένους. (Συντάκτης π. Παντελεήμων Κρούσκος)

Αυτές τις μέρες σιγοψάλλω τα τροπάρια της μεγαλοβδομάδας τα οποία μ' αρέσουν. Υπάρχει ένα θαυμάσιο στιχηρό του Δαμασκηνού, το "Σε τον της Παρθένου Υιόν..." ,

το οποίο ψάλλεται την Μεγάλη Τρίτη το βράδυ και αναφέρεται στην μετάνοια της πόρνης.Κάπου εκεί στην κορύφωση λοιπόν λέγει η πόρνη προς τον Κύριο"αγάπησον φιλούσαν την ΔΙΚΑΙΩΣ μισουμένην". Υπάρχει και ένα άλλο ΔΙΚΑΙΩΣ στις δραματικές σκηνές του Πάθους και αυτό είναι η ομολογία του Ληστή, ο οποίος παραδέχεται "κατά πως πράξαμε, ΔΙΚΑΙΩΣ απολαμβάνουμε τώρα".

Βλέπουμε λοιπόν αυτά τα δύο τραγικά και τσακισμένα πλάσματα να ευρίσκονται στα πόδια του Ιησού με περίσσεια ταπείνωση και αυτογνωσία της θέσης τους και αναγνώριση ότι πάσχουν δίκαια και αξίζουν την περιφρόνηση των ανθρώπων. Αυτό βέβαια δεν απορρέει από ένα παθολογικό αίσθημα χαμηλής αυτοεκτίμησης, αλλά από ευγνώμονα και λεπτή ευαισθησία την οποία διαθέτουν οι χιλιοτσακισμένες ψυχές ενώπιον του Άγιου Θεού. Τότε όλα δείχνουν σμικρά και ταπεινά και ασύγκριτα με το μεγαλείο Του.Χαώδης διαφορά. Αυτά τα συναισθάνονται όσοι κύλισαν στον βόρβορο, αλλά δεν έχασαν και την αρχαία ευγένεια. Δεν είναι γνωρίσματα αυτά τυχαίων ψυχών . Είναι χαρίσματα αγίων.Τι ευλογημένη ταπείνωση και γενναιότητα για έναν τέτοιο ευτελισμό! Καμία επίκληση θράσους για "δικαιώματα στις επιλογές" για "στάση ζωής" και άλλα αλαζονικά και παιδαριώδη τα οποία ακούγονται στις μέρες μας. Καμία κραυγή για αμνήστευση και απαίτηση για αποδοχή ως έχουν και στην κατάσταση που είναι. Εδώ παίζεται ο μεγάλος πόλεμος. "Είμαι νεκρός θέλω να ζήσω, χαμένος είμαι και θέλω να με βρείς".

Υπάρχει αυτό το συγκλονιστικό «ΑΓΑΠΗΣΟΝ» το οποίο σημαίνει: «Είχα ανάγκη αγάπη και την έψαχνα στον έρωτα της αμαρτίας και την αγάπη η οποία σπαταλιέται σε όλους και πουθενά δεν βρίσκει ανταπόκριση. Και τώρα προστρέχω σε Σένα, ο οποίος γνωρίζει να περιθάλπει πληγές και να δίνει ιάματα και σε αυτούς που δεν τους αξίζει πλέον γιατρειά, αφού δαπάνησαν κάθε ζωτική δύναμη και φροντίδα , δοσμένη από σένα, σε πράγματα ανώφελα και πρόσκαιρα. Και τώρα αρμόζει να έρθει ο θάνατος. Αλλά Εσύ αυτή την στιγμή μην με σιχαθείς, αλλά κοίτα την δυστυχία μου».Και βέβαια υπάρχει και αυτό το τεράστιο σε σημασία «ΦΙΛΟΥΣΑΝ», το οποίο σημαίνει ότι όποιος έδειξε αληθινή αγάπη και πολλή αγάπη, αυτού θα του συγχωρεθούν οι αμαρτίες. Και αγάπη δεν είναι ένα επιφανειακό και περιστασιακό συναίσθημα, έστω ειλικρινές και ανθοστόλιστο με θέρμη και καλές προθέσεις. Αλλά η έμπρακτη μετάνοια μπροστά στον Ερώμενο Χριστό.

Τελικά, αυτοί οι εμβληματικοί αμαρτωλοί νομίζετε έχουν ανάγκη ψυχολογική μια δημόσια εξομολόγηση και άφεση, μια αποκατάσταση από τον Χριστό στην κοινωνία των δικαίων; Όχι βέβαια. Τους φτάνει να ευρίσκονται κάπου εκεί κοντά στην πηγή της αγαθότητας και όλο τους το είναι να ζητά σιωπηλά την θεραπεία και την ίαση, θεωρώντας τον εαυτό τους ανάξιο ακόμα να απασχολήσει την προσοχή του Θεού. Γι αυτό και ελκύουν την προσοχή Του και δεν λανθάνουν της μέριμνας και της θεραπευτικής του φροντίδας, αλλά μάλλον τους τραβά στο προσκήνιο τους στήνει στο μέσον και δικαιώνει την μετάνοια τους ενώπιον όλων.

Ας θυμηθούμε ακόμα τον τελώνη, ο οποίος δεν αντείπε στις κατηγορίες του μεγάλαυχου φαρισαίου, ο οποίος τον κατηγορούσε. Θα μπορούσε να σηκωθεί και να τον αντιμετωπίσει λέγοντας: " Εσύ είσαι υποκριτής. Πορνεύεις φανερά με το πνεύμα και κρυφά με το σώμα. Πώς τολμάς να κατηγορείς εμένα ενώ βρίσκεσαι στην ίδια κατάσταση;». Όχι. Στέκεται στην γωνιά του ναού, κρυμμένος, χτυπά το στήθος, θρηνεί μέγα θρήνο και επικεντρώνει στην αμαρτία του («ο Θεός ιλάσθητι μοι τω αμαρτωλώ»). Εμείς όχι μόνο συγκρίνουμε την «δικαιοσύνη» ή την αμαρτωλότητα μας με τους άλλους, αλλά πολλές φορές την επεκτείνουμε και στα μυστήρια. «Δεν εξομολογούμαι σε αμαρτωλούς ανθρώπους. Δεν κοινωνώ από χέρια αμαρτωλών» και τα λοιπά φληναφή και ανόητα.

Ας θυμηθούμε τον πολύ Πέτρο , ο οποίος ήταν αφεντικό στο βασίλειο του, στα καΐκια και στα δίχτυα και στους συνεταίρους του και όταν εννόησε την επίσκεψη του Θεού έπεσε στα πόδια χωρίς να σκεφτεί τους υποτακτικούς του και φώναξε «Φύγε από μένα Άγιε Κύριε, γιατί είμαι ένας σιχαμένος αμαρτωλός». Και η Χαναναία: «Σκυλάκι είμαι και χορταίνω και με τα ψίχουλα. Τα βρίσκω υπερβολικά καλά για κάποιαν σαν και μένα. Το ψωμί φύλαξε το για τα άξια παιδιά σου». Και ο εκατόνταρχος, άνθρωπος εξουσίας και κύρους: « δεν είμαι άξιος να σε φιλοξενήσω σπίτι μου. Εξουσία έχεις. Πες το και θα γίνει». Και τόσα άλλα παραδείγματα, γραφικά και συναξαριακά, τα οποία συγκλονίζουν και τα οποία οφθαλμούς έχουμε και δεν βλέπουμε και ώτα έχουμε και δεν αφουγκραζόμαστε.

Λοιπόν τεσσαρακοστή ορθόδοξη και χριστιανική και κατά πώς πρέπει στους δούλους Του, «δεν βγαίνει» χωρίς ένα τέτοιο ήθος. Το κατά δύναμιν ο καθένας. Ας αφήσουμε στην άκρη τις εξυπνάδες , οι οποίες απορρέουν από την αθεράπευτη αλαζονεία μας και τον εγωκεντρισμό μας και ας αισθανθούμε λίγο πόσο μεγάλος είναι ο Θεός και πόσο μικροί εμείς. Μπορούμε να τον πλαισιώνουμε και να ζηλώνουμε πρωτοκαθεδρίες και δικαίωση πλάι του και να είμαστε τα πρωτοπαλίκαρα Του και οι εκλεκτοί Του και όταν μπεί στον νυμφώνα μαζί με τους ταπεινούς της γής, να δούμε την θύρα μαύρη και κλειστή και να μην εννοήσουμε ούτε καν τότε ποιο το πρόβλημα μας. Μπορούμε όμως επίσης την στιγμή κατά την οποία όλοι ζητάν την αποκλειστικότητα στην προσοχή και την αγάπη και τους επαίνους Του και παρακάθονται σε δείπνα και πρωτοκλισίες με Εκείνον, εμείς να συρθούμε λάθρα πίσω Του και να αγγίξουμε έστω , με πίστη και φρικώδη ταπείνωση, ΚΑΝ το κράσπεδο του ιματίου Του ως ανάξιοι όντες για πλείονα και ανώτερα και να βρούμε λύτρωση…